Schagen

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Gemeinte Schagen

Provincie

Noord-Holland

Hoofplaats

Schagen

Börgemeister (lies)

Gerrit Westerink (PvdA)^[1]

Opperflaakde
– daovan water

190,53 km²
11,98 km²

Inwoeners
– deechde:

46.422 (1-2-2012)
260/km²

Schagen (Wesfries: Skagen) is 'n stad en gemeinte in de Nederlandse provincie Noord-Holland, in Wesfriesland. Ze had op 1 fibberwarie 2012 46.422 18.662 inwoeners (stad en direkte umgeving 18.662) en besleit 'n oppervlak vaan 190,53 km², davaan 11,98 km² water (vaanajds mer 19,32 km², boevaan 0,51 km² water). Traditioneel hure ouch gehuchte Keinse, Tjallewal en Tolke en 'n aontal naobersjappe bij de stad Schagen; wijer besteit de gemeinte oet de dörper, gehuchte en naobersjappe Abbestede, Burgerbrug, Burgervlotbrug, Callantsoog, Dirkshorn, Eenigenburg, Groenveld, Groote Keeten, Kalverdijk, Krabbendam, Oude Sluis, Petten, 't Rijpje, Schagerbrug, Schoorldam (gedeiltelek), Sint Maarten, Sint Maartensbrug, Sint Maartensvlotbrug, Sint Maartenszee, De Stolpen, Stroet, Tuitjenhorn, Valkkoog, Waarland, Warmenhuizen en 't Zand. Besjermheilege vaan Schagen is Sint-Christoffel.

Stadsfuncties

Oonder de rouk vaan Alkmaar en Den Helder is Schagen hoegstes e tertair verzörgingscentrum. 't Heet 'n statie aon de lien vaan Amsterdam nao Den Helder.

Stadsgeziech

't Opvallendste is de Merret, mèt dao-op de Groete Kèrk, ein vaan de hiel wienege protestantse kèrke in neogotiek. De katholieke Sint-Christoffelskèrk is ouch neogotisch. 't Slot Schagen, oets in de vieftiende iew door de hiere vaan Schagen aongelag meh later gesloop, heet me herbouwd.

Historie

Schagen weurt in d'n twieden hèlf vaan d'n tienden iew veur 't iers geneump es Skagha; 't is dan e gehuch mèt 43 inwoeners. Roond 989 kump e deil aon de abdij vaan Egmond. Schagen heet laank kort bij zie en väöl binnewater gelege. Door de vröchbare groond roontelum Schagen greujde de plaots snel en in 1415 woorte häör stadsrechte verliend. In 1427 verheef Philips de Goje Schagen daobij tot hierlekheid. In d'n tied vaan de Republiek raakde 't get achterop bij ander stei in Noord-Holland, wie Alkmaar, Hoorn en Enkhuizen. Schagen had gein walmör en koelek e steidelek karakter. Veural de biestemerret zörgde nog veur veurspood. D'n agrarische sector is tot deep in de twintegste iew de belaankriekste brón vaan inkomste gebleve.