Radio Veronica
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Sjènnes. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Radio Veronica waor tössche 1960 en 1974 eine populaire zaezender. In 1959 besjlote inkele verkuipers van radio's in 't Amsterdams hotel Krasnapolsky dat 'r mae variasie op de radio moos komme. Hilversum waor op dat moment nog gans verzuild, en op de zenders Hilversum ein en twae hoors se eigelik allein meh 't zelfde. Dees verkuipers wauwe eine zender beginne dae neet allein programma's brach mèt vuäl muziek, meh auch hön produkte aanprees. Omdat reclame op de radio verboaje waor bedachte ze eine omwaeg. Ze howwe gehuärd dat in Denemarken ein radiosjtatsion oet deech oetzende vanaaf ein sjeep op aope zea. Doadoor geinspireerd brachte ze geld biejein ein kochte in Dutsjlandj ein auwt leechsjip oet 1910, de Borkum Riff. Dit sjeep woort omgeboewd tot drievend radio sjtatsion en ging in april 1960 veur anker 12 mijl oet de kust van Noordwijk. En op 2 april 1960 begosj dizze nuuje zender mèt de naam Radio Veronica.
't Sjwarte sjoap Veronica
[bewirk | brón bewèrke]Es naam van de nuuje zender howwe ze in aesjte insjtansie gekoaze veur VRON (Vrije Radio Omroep Nederland), meh dizze naam loog neet lekker in 't gehuär. Omdat ze gein vergönning howwe om oet te zende, en de zender al ein paar kaer in besjlaag waor genomme door de PTT, woare ze toch ein klein bietje ein sjwart sjoap. Annie M.G. Schmidt how sjus op dat moment ein book gesjreeve euver ein sjwart sjoap, en dat sjoap hoosj Veronica. Noe kaome in de naam Veronica auch de lètters VRON veur, dus woord besjloate de zender Veronica te neume.
Ein nuuj sjeep
[bewirk | brón bewèrke]Omdat de Borkum Riff (geneump nao 't Duutsche Waddeneiland eiland mèt dae zelfde naam) toch al flink op leaftied waor, en Veronica good verdeende aan de reclames die ze oetzonje, woort 't tied veur ein anger sjeep. Dit sjeep woord de in 1959 in de biej de Deutsche Werft in 't Duutsche Finkenwerdeer geboewde Ieslandtrawler Norderney. Auch dit sjeep waor geneump nao ein Duutsch Waddeneiland, namelik nao 't eiland Norderney. Op 16 november 1965 woord de Borkum Riff vervange door de Norderney, en allein de sjeepsbel ging mèt euver nao 't nuuje sjeep.
192
[bewirk | brón bewèrke]Vanaaf ein paar waeke nao de sjtart van Veronica, op de 258 meater (1562,5 kHz) in de middegolf, verhoezde ze zender noa de historische 192 meter. Slogans wie "192 goed idee, luister mee naar Veronica" zunt dan auch bie vuäl luuj ingeburgerd. Veronica brach neet allein reklaam op de radio. Ze introduceerde auch de jingles en de Top 40 in Nederland. Veur Den Haag waor 't sjeep, dat noe veur de kös van Sjeveninge loog, en dus op eine sjteinwörp van de Tweade Kamer eine duäre in 'n auch. Meh ze koosjte niks doon, want 't sjeep loog boete territoriale watere. Wats ze waal koste doon waor antjwoord geave op Veronica, en dat deege ze door in 1965 Hilversum drie op te richte. Veronica zonj toen al popprogramma's oet, en Hilversum neet. Dao waore allein nog meh hauf uurkes te huäre mèt kamermuziek enzoa. Meh Hilversum drie moos de popzender waere. Allein doerde dat nog pès 1975 ae dat zaowiet woar.
538
[bewirk | brón bewèrke]In 1972 woord duudelik dat de oetzendinge op de 192 neet langer mea te doon woare. In Sjwiterlandj zou eine nuuje zender in gebroek waere genomme op de 192 meater. En omdat Veronica gein vergönning how, bezatte ze dees frekwensie dus illegaal. Daorom ginge ze same mèt eine zendertechnicus van de Belsje BRT (dea dit dus boete zien werk om deij) op zeuk nao ein nuuj frekwensie. Dat woord de 538 meater. Eigelik 537 meater, meh dao koosjte ze neet op reime mèt het make van sjlogans. "Vijf Drie Acht op Volle Kracht" klonk beater es wie Vijf Drie Zeven op Volle Kracht of zoaget. Ongertösche woar Veronica in zjwoar waer terech gekomme. Neet allein letterlik meh auch figuurlik. In Den Haag ginge de geröchte de runje dat ein wit die 't verbied om vanaaf sjeepe op zae radioprogramma's te verzörge sjnel zow waere aangenomme. Meh op 2 april 1972 sjloog 't noodlot toe. In eine zjwoare Zuid-Westersjtörm sjloog de Norderney van huäre anker, en dreef zao nao de kös. De luuj aan boord sjakelde de zender oet, en sjmeete 't kristal euver boord. Offisieel waor noe gein sjprake mae van eine zender. Alle opvaarende ginge van boord, en haupte dat 't sjeep 't heel. De Norderney heel 't want 't sjeep sjtrande 300 meter haog op 't sjtrandj in Sjeveninge. 't Doerde nog pès 18 augustus om 't sjeep weer op zae te kriege. En Veronica wier koosj gaon mit oetzende.
31 augustus 1974
[bewirk | brón bewèrke]Ongertössche haw Den Haag de wit aangenomme wat inheel dat het verboaje woord om vanaaf sjeeper en zelfs auch vleegtuuger oet te zende zonger vergönning. Dees wèt zou op 1 september 1974 van krach waere. Ongertössche loog naeve de Norderney op zo'n 1 kilomeater auch de Mebo II van Radio Nordsee International, en get wier weg de Mi Amigo van Radio Caroline. Auch dees zeazenders mooste dös oetsjeije. Op 31 augustus noom eine gemotioneerde Rob Out dan auch aafjied van Nederland. Zien lèste weurd woare "Biej 't aafsjeid nömme van Veronica, sjtörf auch ein bietje de demokrasie in Nederland. Dat sjpiet mich....... veur Nederland". Veronica waor daod, meh nog neet verloare! De Norderney bleef nog ein joar op zae ligke, meh omdat dat henj vol geldj koste, en d'r gein inkomste mea waore, woord 't sjeep op 11 augustus 1975 de have van Amsterdam binne gesjlip en direk in besjlaag genomme.
Veronica geit wier
[bewirk | brón bewèrke]Ongertössche maakte Veronica planne om es publieke omroop trök te komme. Nao vuäl teagesjleag lökde dat pas in 1975. En op 1 janewaari 1976 waor Veronica te huäre op de nuuje zender Hilversum 4, dae dean daag woord geoapend. Veronica woord de grotste omroop van Nederland, en zonj programma's wie Nederland Muziekland, Starksy & Hutch en Magnum. Meh wie commersiele omroop woord toegeloate, sjeide zich inkele luuj van Veronica zich aaf, en begoste zelf eine commerciële omroop. Lex Harding bieveurbeeld richde RTL Veronique op, Woobie Veronique dudelik verwees nao Veronica. Later richde hae auch nog Radio 538 op. En oeteindelik koosj auch Veronica zelf om in september 1995 commersieel te gaon. Tot 2000 waore ze ongerdeil van RTL, en naodat ze doa weg ginge höbbe ze 't nog eave zelf geprobeerd, meh omdat dat neet ech van de grondj keem zeen ze same mèt SBS wier gegange. Allewiel is Veronica weer op de radio te huäre en te zeen.