Kundersjtein

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Bokhaof in Krawbich geboewd van Kunder sjtein

Kundersjtein ies 'n soort kalksjtein dae gevónge weurt bie Kunder in de gemeinte Voelender in Zuud Limburg. De sjtein haet 't uterlik van mergel, dae get zudeliker in 't Mergelland gedolve weurt. De kundersjtein haet 'ne ónreigelmaotige en hellere sjtructuur en ies neet te zaege zoawie mergel. Bie 't boewe, dat al in de Romeinse tied woort toegepas, weurt de gevónge of gekapde vörm enigszins rech aafgekap. De moere höbbe, in vergelieking mèt de gesjaafde en gezaegde mergelblök, 'n roew oppervalk. In Craubeek neume ze deze sjtein de Krawberger.

Kalkoves

't Aafval wat euverbleef nao 't (be)kappe van deze natuursjtein woort in sjachoves verbrand tot metsel- en plaosterkalk. Mèt de zachte woort 't land bemès ('t zgn: mergele). 't Kalkbrenne gebeurde tot 1965.

Woa sjtoon de geboewe van kunsdersjtein

Kloaster in Hölsberg in Kundersjtein geboewd

Op de groate doorgaonde weeg van Klumme (door Kunder) nao Heële liek 'n aantal häöf en hoezer geboewd in Kundersjtein.
Ouch in de buurdörper: in Krawbich, in Ransdel en op 't plateau op Walem, op 't plateau op Ubachsberg, Mingersberg, Trintele, Bösjehoêze, Zumpelveld, Eys en Colmont zint väöl (ouw) häöf, hoezer en kèrke (of gedeiltes daovan) geboewd van deze sjtein. Ouch in Mestreech zint 'n paar geboewe daovan opgetrokke, zoe wie de St. Theresiakèrk in de wiek Biesland.