Kiewpuuetige

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De kiewpuuetige (Letien: Branchiopoda) vörmen 'n middelgroeate klas aan krabechtige, mit rónjelómme viefhóngerdj saorte. Hie-ónger vallen ónger anger de watervluue enne pekelkrieëfkes.

Anatomie

Kiewpuuetige bezitten e variabel aantaal aan segmenten en aanhingsele oppe thorax ('t bórsstök). 't Achterlief (abdomen) is meistes vrie van aanhingselen en 't telson bezitj vriewaal ummer e paar caudaal vertakkinge.

De ieëste en twieëdje maxille zeen döks gereduceerdj en maxillipede zeen ummer aafwaezig. De res vanne aanhingsele zeen óngedifferentieerdje blaadechtige puuetjes. Sómmige bereike 'n lingdje van tieën centimaeter, mer 't euverdeil blief väöl klènder. De aanhingsele drage fijn böstelkes, wpmit voordeilkes 't water oet waere gefilterdj. Väöl saorte bezitte de roeaj bloodkluuerstof hemoglobien en vertuuene 'n raos verkluuering.

Laefwies

Häör meneer van veurtbewaeging kan ritmisch of vleujendj zeen bie gebroek vanne poeataanhingsele, mer ouch sjoekkerig, veural bie watervluue die häör twieëdje antenpaar broeke. Sómmige saorte kónnen oetdruueging euverlaeve.

Binne de klas kump döks óngeslechtelike veurtplantjing veur. De vruikes zètte mieëder lègkselen aaf van eder hóngerdjtaal aan eier.

Verspreijing

Bieëster oet dees klas kómme weltwied veur in zeutwater, mer ouch in brak- of zaltwater zeen ze te vinje.

Taxonomie

Riek: Animalia (dere)
- Óngerriek: Eumetazoa (orgaandere)
  - Klaad: Protostomia (oermunjige)
    - Superstam: Ecdysozoa (hujingsbieëster)
      - Stam: Arthropoda (gelidpuuetige)
        Óngerstam: Crustacea (krabechtige)