Kempes
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
- Neet te verwarre mèt Demerkempes, Maoskempes of Kempelands
't Kempes is 'n gróp Braobantse dialekte in de indeiling vaan 't Woordenboek van de Brabantse Dialecten. Ze weure gesproke in grof-eweg de oosteleke twie daardes vaan de provincie Antwerpe, en in e rendsje in noordwestelek Belsj-Limbörg. De dialekte zien intern divers en weure veural negatief gedefinieerd: ze höbbe aon väöl vernuiinge vaan 't Antwerps en 't Zuid-Braobants neet mètgedoon. Toch zien de dialekte wel wezelek zuieleker es de aonligkende dialekte in Noord-Braobant (Baronies, Tilburgs, OKempelands).
't Kempes weurt verdeild in Noorderkempes en Zuierkempes, boebij 't zuie wezelek mie invlood vaan 't Zuid-Braobants heet oondergaange.
Verspreiing
[bewirk | brón bewèrke]- Zuug veur de verspreiing op plaotsniveau bij Noorderkempes – Umvaank en Zuierkempes – Umvaank.
De Antwerpse Kempe numme bekaans gans de provincie in boete de stad Antwerpe. Toch rekent 't WBD väöl dialekte oet de umgeving vaan de stad neet tot 't Kempes. 't Stadsdialek vaan Antwerpe heet zoe'nen invlood op dees plaotse en hun tongvel gehad, tot me die in 'n eige streekdialek indeilt, verwarrend genóg ouch Antwerps geneump.
De stad Mechele ligk in Klein-Braobant. Toch rekent me 't Mechels stadsdialek nog zjus tot 't Kempes en neet tot 't Kleinbraobants. 'tzelfde gelt veur de dialekte vaan Walem en de Wavers.
Diverse noordeleke rendsjes vaan de Antwerpse Kempe weure neet bij 't Kempes gerekend, meh bij dialekgróppe oet Noord-Braobant.
In Belsj-Limbörg umvat 't Kempese gebeed de gemeintes Loei (zuug Loeis) en Ham zoewie de plaotse Leopolsbörch (neet de ganse gemeinte) en Kèrkhove (gemeinte Lommel).
Kinmerke
[bewirk | brón bewèrke]V'r zalle hei veural ingoon op de kinmerke die veur gans 't Kempes of 't groetste deil daovaan gelle, of zjus mer e klein verspreidingsgebeed höbbe. Op dinger die typisch veur 't noorde daan wel 't zuie zien zalle v'r wijer ingoon in de artikele Noorderkempes en Zuierkempes. Sommige versjèlle zien neet noord/zuid- meh iejer oos/wes-georiënteerd; die koume hei ouch aon bod.
Tot daen tied kan d'n inhaud van 't artikel veurnaam informatie misse of nog neet good in zie verbandj ligke. |
Bronne
[bewirk | brón bewèrke]Braobents | ||
---|---|---|
Historie | Audnederfrankisch · Middelnederlands · Braobentse expansie | |
Kènmerke | Grammair (umlaut) · Klanklier (zaachte g · h-deletie · Getelien · Sjerplang ee en oo · Oergermaanse ī en ū · Oergermaanse al en ol) · Sjpelling | |
Dialekte | Naordwes-Braobents | Markizaats (Bergs) · Baronies (Bredaas) · Antwerps (Sjtad-Antwerps) |
Midde-Braobents | Tilburgs (Sjtad-Tilburgs) · Holles-Braobents · Maaslands (Bosch) | |
Oes-Braobents | Kempelands (Èndjhaoves) · Naord-Meierijs · Piellandjs (Maels) · Geldrops · Haes-en-Linds | |
Kempes | Naorderkempes · Zujerkempes (Loeis · Mechels) | |
Zuud-Braobents | Kleinbraobents (Dendermonds) · Pajottelands (Brussels · Aalsters · Geraardsbergs) · Centraal-Zuud-Braobents · Hagelands | |
Getelands | Tienes | |
Anger dialekte in de Braobende | Naordweshooks · Kuuks · Buuls · Truierlands | |
Media en infrasjtructuur | Braobentse literatuur (sjrievers) · Braobentstalige meziek (zengers en gróppe) · Secundair literatuur (Woordenboek van de Brabantse Dialecten · anger dictionaire) |