Maels
- Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Maels, es te dit dialek sjpriks.
't Maels is 't dialek wat in 't dörp Mael (Meijel) en zie boetegebeed weurt gesproke. 't Gief gei vergliekbaar dialek örges anders in de umgeving en 't Maels vertuint dudelek invleuje oet versjèllende heuk.
Neet 't feit tot 't Maels kinmerke heet vaan zoewel 't Limburgs es 't Braobants is bezunder - dat kump in hiel väöl dialekte in de umgeving veur, zuug Noord-Limburgs - meh zjus de combinatie vaan kinmerke die me dao aontref. Zoe kint 't Maels gein oppositie sleiptoen-stoettoen (wie in 't Braobants en 't Gelders-Kleverlands), kint me 't wäördsje doe neet (Braobants, Gelders-Kleverlands), zeet me husj veur "hoes" en gij, mij en wij (Braobants), meh huurt me dao wel sjaop, neet schaop (Limburgs). Es eineg dialek in Nederlands Limburg - mèt oetzundering vaan Griendsveen, wat 't dialek vaan Deurne deilt - heet 't Maels variante vaan de klaanke ij en ui euvergenome; door dit kinmerk moot 't tot 't Braobants weure gerekend. 't Dialek deilt mèt 't Meierijs vaan Oos-Braobant ouch de typisch Meierijse verkorting vaan vocale en 't gebruuk vaan ik in plaots vaan ich. Toch vèlt 't dialek, door zien Limburgse sj- ouch neet good in die gróp, die sk- (skoen tegeneuver Maels sjoewn) heet.
In gein ander dialek kump dees combinatie zoe veur; dialekte oet 't Limburgs-Kleverlands euverganksgebeed, wie 't Venloos, Árses of Haorsters, höbbe gein vaan alle de sj- meh hawwe wel de realisatie hoes. Ouch de twietoenigheid is nog wied nao 't noorde verspreid in dit euverganksgebeed; daodoor is 't vereunderlek tot ze in Mael oontbrik. De aajds bekinde teks in 't Maels stamp oet 1807 en is gepubliceerd in 'Het Limburgs onder Napoleon'.
't Vocabulair is get Braobants gekleurd, wat begriepelek is door de kortbijheid vaan Deurne. Dit vocabulair raok door de veranderde sociaol situatie natuurlek wel aofgeplat. 't Dialek is besjreve in 't Meijels Woordenboek vaan Herman Crompvoets, ISBN 90-6507-111-3.
Trivia
[bewirk | brón bewèrke]- Zjus wie väöl aander dialekte heet ouch Mael 'n eige dictee georganiseerd.