Himalaya

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

d'n Himalaya (Hindi, Nepali: हिमालय, Himālaya; Tibetaans: ཧི་མ་ལ་ཡ; Oerdoe: سلسلہ کوہ ہمالیہ, Salsal-kwe-Himalay; Chinees: 喜马拉雅山脉, pinyin: Xǐmǎlāyǎ Shānmài) is 'n groep mit berg in 't zuje van Azië d'n Himalaya vörmp de sjeijing tösse de hoeagvlakdje van 't Tibetaans Plateau in 't naorden enne reveervlakdjes van 't Indisch Subcontinent in 't zuje. In rume zin waeren aangrenzendje berg wie de Karakoram, Hindoekoesj, Pamir en Kunlun toete "Grótteren Himalaya" geraekendj. Al dees berg behuuere geologisch gezeen toet 'tzelvendje systeem. Es allein d'n eigentliken Himalaya wuuertj genómmen is de totaal lingdje róndje 2.500 km. De brèdje varieertj tösse de 200 en 400 km. d'n Himalaya bevatj mieër es fieërtig bergtuup baove de 7.000 m huuegdje en 9 bergtuup baove de 8.000 m. Daobie zitj de hoeagste berg vanne welt, de Mount Everest (8.850 m hoeag). d'n Himalaya vèltj administratief gezeen óngere groeatmachten India en Sjina (Tibet) enne kleinder berglenj Nepal en Bhoetaan. 't Uterste wèste vanne berg toet sloet vèltj ónger Pakistan. d'n Himalaya is 't bróngebied van inkel vanne grótste revere van Azië, die hóngerdje miljoene luuj van drinkwater veurzeen.

d'n Himalaya speeltj daoveur 'n wichtige rol inne Indiase en Tibetaanse mythologie, religie en litteratuur. De naam Himalaya stamp oet 't Sanskriet en is 'n sameveuging vanne wäörd hima (snieë) en layas (woeanplaats): litterlik, "woeanplaats inne snieë". De berg waere door zowaal hindoes es Tibetaanse boeddhiste besjoewdj es de woeanplaats vanne wichtigste gode. Inne loup vanne gesjiechte haet de Himalaya naeve miljoene hindoeïstische en boeddhistische pelgrims versjillige groepe bezeukers getróch: Indiase vórste die inne zomer 't keulder bergklimaat opzóchte, wèsterse óntdèkkingsreizigers en koloniaal bestuurders, en vanaaf de neugetieëndjen ieëf bergklummers en toeriste, de litste döks op zeuk nao spiritueel zingaeving.