Blieberig
- Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Blieberigs, es te dit dialek sjpriks.
Blieberig of Plombières (Limburgs en Platduutsj: Blieberig; Nederlands: Bleiberg; Duutsj: Bleyberg of Bleiberg; Welsj: Blîbère) ies 'n gemeinte in de Belzje provincie Luuk, arrondissement Verviers. De gemeinte haet 'n oppervlak van 53,17 km² en haet 9500 inweunersj. Ze ies in 1975 óntsjtange door samevoging van de gemeintes Gemmenich, Homburg, Montzen, Moresnet en Sippenaeken.
Saer begin 2007 is Thierry Wimmer (22 jaor) börgemeister van Blieberig en daomèt is hae de jóngste börgemeister van Belsj.
Etymologie van de plaatsnaam
[bewirk | brón bewèrke]- De name Blieberig, Bleiberg, Bleyberg en Plombieres goon truuk nao 't woord en de beteikenis van load: bley, blei en plombe". Blei (Bleistift) ies load in 't Duutsj. Plomb ies load in 't Frans en plombe ies in 't Nederlands: 'n opvölling van 'n holte in 't lief (plombere) en 'n sjtökske zegelload.
Internationaal beteikent Plombières tutti-frutti m.a.w. allerlei vröchte, of in 't geval van dees sjtreek, allerlei tale bie-ein. Zuug Menu.
Ut dialek dat hiej gekald wirt is éé uuëvergangsdialek tössje Limburgs (Zuud-Nederfrankisch) en Ripuarisch.
Ónderwies en taal
[bewirk | brón bewèrke]Saer innige jaore weurt ónderwies in 't Frans meh ouch 'n taalbad of immersion veur 't Duutsj aangeboje. Daoneve were, saer 2007, in dees gemeinte ouch lèsse um 't Plat te lère sjrieve en kalle verzörg.
Kerne
[bewirk | brón bewèrke]- Blieberig (dörp)
- Hommerig (Homburg, Hombourg)
- Jömelech (Gemmenich)
- Montse (Moontse, Montzen)
- Moresent (Moresnet)
- Sippenake (Sippenaeken)
Bezeenswaerdig
[bewirk | brón bewèrke]- De achheukige Neo-Byzantiense kèrk in Blieberig (dörp).
- De rivier de Geul.
- Hie en dao sjtoon euverbliefsele van de vreuger load- en zinkmien (1922) en de oves en hangars van vreuger. Binnekort zal dat 'n natuurreservaat zin mèt endemische galmeiflora of zinkflora, dae uniek ies in de waereld.
- De natuur op de Braesberg, Bobbereth en Belle-Vue.
Extern linke
[bewirk | brón bewèrke]- Website van de VVV
- Website van de gemeinte
- Bezeukerscentrum Drielandepunt
- Diksjonäär van et Jömelejer Platt
- Collège Notre-Dame Gemmenich Immersion of taalbad veur 't Duutsj
Gemeinte Blieberig | |
---|---|
Deilgemeintes en dörper: Blieberig (dörp) · Hommerig · Jömelech · Moontse · Moresent · Sippenake | |
Gehuchte en buurtsjappe: A j'n Eèkske · Fölkerech |