Anderlech
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Anderlech (officieel Anderlecht) ies 'n gemeinte in 't Brussels Hoofsjtaejelik Gewes. De gemeinte haet 'n oppervlak van 17,74 km² en 't aantal inweunersj ies 121.929 (2021), vergeleke mèt 93.808 in 2005. Anderlech ies, zoawaal nao oppervlak es nao bevolking, de op twiè nao groatste gemeinte van 't gewes, nao Brussel en Schaarbeek. Anderlech liek ten zuud-weste van 't sjtadscentrum van Brussel, aan de Zenne en 't Kanaal Brussel-Charleroi. De gemeinte ies veural bekènd vanwege de vootbalcluub RSC Anderlecht.
Functies
[bewirk | brón bewèrke]Anderlech ies 'n belangrieke woongemeinte. D'r ies ouch väöl industrie gevestig, mèt name in de wiek Kuregem, die aan 't kanaal en aan 't sjpoor liek. De gemeinte haet ouch 'n winkelfunctie (winkelcentrum Westland). In Anderlech liek 't academisch hospitaal Erasme van de Université Libre de Bruxelles. Ouch liek hie 't Centrum voor Onderricht en Opzoekingen der Chemische en Voedingsindustrieën (COOVI) mèt 'n bekènde hotel- en kooksjoal.
Sjtadsbeeld en bezeenswaerdighede
[bewirk | brón bewèrke]Anderlech haet 'n van oorsjprónk mieddelièwse dörpskern mèt 'n aantal bezeenswaerdige geboewe. 't Erasmushoes, 't veurmalig kapittelhoes "De Swaene", woa Desiderius Erasmus in 1521 verbleef bie ziene vrund Pieter Wyckman, ies allewiel e museum mèt ónder andere historische oetgaves van zien werk. De Sint-Pieter-en-Sint-Guidokèrk ies in de 14e en 15e ièw in gotische sjtiel geboewd. De kèrk haet 'n aantal laat-gotische moersjilderinge en ies geboewd op 'n Romaanse crypte oet de 10e ièw. 't Begienhaof woort gesjtiech in 1252, meh de geboewe die d'r allewiel sjtoont datere oet de 17e ièw.
In 't interbellum zint in Anderlech 'n aantal tuinwieke veur arbeiersj geboewd, bieveurbeeld Goede Lucht, Het Rad en Moortebeek.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]In Anderlech haet me reste oet de Bronstied en de late Iezertied, 'ne Romeinse villa en 'n Merovingische begraafplaats gevonge.
De naam Anderlech woort es Anrelech veur 't ièrsj vermeld in 1047. De sjtad waor 'n ónderdeil van de meierie Rode, meh woort in 1393 bie de sjtad Brussel gevoog door 'n oarkónde van hertogin Johanna van Brabant. In 1796 woort Anderlech 'n zelfsjtendige gemeinte.
Bekènde inweunersj
[bewirk | brón bewèrke]- Guido van Anderlech, 10e-ièwse heilige