Vikinge
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Vikinge of Noormen wore de Scandinavische beweuners van Zuud-Noorwaeg, Daenemarken en Zwede. De term Vikinge sleit veural op det deil det deej aan rouftrèkken enne term noormen wuuert gebroek veure ganse bevolkingsgroep; de gemiddeldje noorman waas aevel boer. De hujige Daene, Zwede, Noren en Ieslenjers zeen gooddeils drekke naokómmelinge vanne noormen. De noormen kaldjen 't Aadnoors en hele de Noordse mythologie aan.
De ieëste vermeljing vanne Vikinge kump oet 793 wen zie 't kloeaster van Lindisfarne ane oeaskus van Ingelandj aanvallen en laegrouve. Inne twieëhóngerd jaor die dao-op volge stifte de Vikinge klonies, drieve zie hanjel en haje zie rouftrèkke. Me neump aan det de Viking-expansie aangedreve woort door bevölkingsdrök in Scandinavië. Doordet d'n aadste zoon irfrech haw, bleve väöl jóng men euver die anger inkómme zóchten en die zich aanslote bie hanjels- en plundertrèkke nao 't zuje.
Bie häören trèk door Europa maakdje zie gebroek van 't reverenèt veur zoea deep toet in 't binnelandj te kómme. Oetintjelik weite zie toet inne Mediterranee en ouch 't gebied róndj de Kaspische Zieë te kómme.
In 't oeaste kómme de (Zweedse) Vikinge in 't hujig Róslandj. 't Waord Rós kump oet dezen tied en beteikentj "róssig". In dit gebied stifdje de Vikinge wichtige hanjelsstej wie Novgorod en Kiev en drieve zie hanjel toet in Constantinopel.
De Daense Vikinge trochte veural nao 't zuje, nao plaatse wie Ingelandj, de Nederlenj en Frankriek. 't Hujig Normandië dank ziene naam ane Noormen. In 834 woort de wichtige stad Dorestad ('t hujig Wijk bij Duurstede) euvervalle dore Vikinge. Bie 't Limbörgs dörpke Asselt sloge zie e laegerkamp op wovanoet rouftrèkke gehaje woorte. Knoet de Groeate wós vanaaf 1013 de Ingelse troean te vereuvere.
De Vikingen oet 't hujig Noorwaeg trochte nao 't wèsten en koloniseerdje de Faeröereilenj, de Shetlandjeilenj, de Orkneyeilenj, Ieslandj en Greunlandj, en wósten e groeat deil van Ierlandj en 't Brits vastelandj te óngerwirpe. Wiejerop kwame zie aan in Amerika, wo zie ouch verzóch höbben 'n klonie te stiften op Newfoundland.