Lidwoord: Versjèl tösje versies
K robot Erbij: fr:Article indéfini, nds:Artikel (Woortoort) |
|||
Tekslien 12: | Tekslien 12: | ||
Limburgse lidweurd of artikele were verdeild in |
Limburgse lidweurd of artikele were verdeild in |
||
* Bepaolde lidweurd: ''dae'' of ''dee'' veur mannelike weurd, ''die'' veur de vrouwelike en 't mièvoud en ''dat/det'' veur 't oonziedig woord. |
* Bepaolde lidweurd: ''dae'' of ''dee'' veur mannelike weurd, ''die'' veur de vrouwelike en 't mièvoud en ''dat/det'' veur 't oonziedig woord. |
||
**Bekans ummer vingk me dees lidweurd in de toanloos vörm namelik: ''de'' of ''d'n'' veur mannelike weurd. De variant ''d'n'' weurt gebruuk es 't volgend woord mèt 'ne [[vocaal]] begint. Ouch ies de vörm ''d'n'' in gebruuk es 't volgend woord mèt 'n d, h of t begint. Dit is gebrukelik in 't[[Mestreechs]] en [[Valkebergs]]. Veurbeelde: (d'n hemel; d'n deike; d'n taore). In 't [[Venloos]] ouch en dao geit de vörm ''d'n'' ouch nog aan weurd beginnend mèt 'n b veuraaf. Ten zuudoaste van de lien [[Norbik]]-[[Broensem]] is 't ''d'r''. |
**Bekans ummer vingk me dees lidweurd in de toanloos vörm namelik: ''de'' of ''d'n'' veur mannelike weurd. De variant ''d'n'' weurt gebruuk es 't volgend woord mèt 'ne [[vocaal]] begint. Ouch ies de vörm ''d'n'' in gebruuk es 't volgend woord mèt 'n d, h of t begint. Dit is gebrukelik in 't [[Mestreechs]] en [[Valkebergs]]. Veurbeelde: (''d'n hemel'';'' d'n deike''; ''d'n taore''). In 't [[Venloos]] ouch en dao geit de vörm ''d'n'' ouch nog aan weurd beginnend mèt 'n b veuraaf. Ten zuudoaste van de lien [[Norbik]]-[[Broensem]] is 't ''d'r''. |
||
** ''de'' veur vrouwelike en mièvoudige weurd in alle gevalle; |
** ''de'' veur vrouwelike en mièvoudige weurd in alle gevalle; |
||
** '''t'' veur oonziedige weurd in alle gevalle. |
** '''t'' veur oonziedige weurd in alle gevalle. |
||
Tekslien 21: | Tekslien 21: | ||
** <i>'ne</i> of <i>'nen</i> veur mannelike weurd. Ouch hie hingk 't aaf van de lètter die d'r op volg. |
** <i>'ne</i> of <i>'nen</i> veur mannelike weurd. Ouch hie hingk 't aaf van de lètter die d'r op volg. |
||
** <i>'n</i> veur vrouwelike weurd in alle gevalle; |
** <i>'n</i> veur vrouwelike weurd in alle gevalle; |
||
** ''e'' veur oonziedige weurd. Volg e woord mèt 'ne vocaal hie-op, dan verandert 't in '''n''. In 't Venloos is 't meistal <i>'n< |
** ''e'' veur oonziedige weurd. Volg e woord mèt 'ne vocaal hie-op, dan verandert 't in '''n''. In 't [[Venloos]] is 't meistal <i>'n'<i>, ''e'', '''n'' en '''ne''. |
||
* Of me 'n of 'ne gebruuk hingk ouch aaf van 't gesjlach van 't zelfsjtendig naamwoord. Veurbeelde: Bie mannelike weurd: 'ne auto; 'ne fiets. Vrouwelike weurd: 'n taofel, 'n vrouw. Onziedige weurd en verkleinweurd: e of 'n kind, e of 'n täöfelke. |
* Of me 'n of 'ne gebruuk hingk ouch aaf van 't gesjlach van 't zelfsjtendig naamwoord. Veurbeelde: Bie mannelike weurd: 'ne auto; 'ne fiets. Vrouwelike weurd: 'n taofel, 'n vrouw. Onziedige weurd en verkleinweurd: e of 'n kind, e of 'n täöfelke. |
Versie op 24 dec 2009 13:18
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
e Lidwoord (artikel) ies 'n determinerend element veur 'n zelfsjtendig naamwoord. Lidweurd were in 't Nederlands onderverdeild in:
- Twiè bepaolde (bestumpde) lidweurd: de en het
- Ein onbepaold (oonbestump) lidwoord: 'n.
'n Lidwoord sjteit ummer veur 'n zelfsjtendig naamwoord, meh 't kèn daovan gesjeie were door 't gebruke van ander bepalende weurd. Veurbeelde: 't kind, 't klein kind, 'n hièl lang riej.
Dao besjtoon, in 't Nederlands nog inkel ouw naamvalsvörm: des, der, den, eens en ener, die bekans neet miè gebruuk were. Veurbeeld: 's avonds, 's middags, 's morgens (Limburgs: saoves, s(j)mieddes, s(j)mörges)
- 't Óntkènnend lidwoord ies: geen.
Limburgse lidweurd
Limburgse lidweurd of artikele were verdeild in
- Bepaolde lidweurd: dae of dee veur mannelike weurd, die veur de vrouwelike en 't mièvoud en dat/det veur 't oonziedig woord.
- Bekans ummer vingk me dees lidweurd in de toanloos vörm namelik: de of d'n veur mannelike weurd. De variant d'n weurt gebruuk es 't volgend woord mèt 'ne vocaal begint. Ouch ies de vörm d'n in gebruuk es 't volgend woord mèt 'n d, h of t begint. Dit is gebrukelik in 't Mestreechs en Valkebergs. Veurbeelde: (d'n hemel; d'n deike; d'n taore). In 't Venloos ouch en dao geit de vörm d'n ouch nog aan weurd beginnend mèt 'n b veuraaf. Ten zuudoaste van de lien Norbik-Broensem is 't d'r.
- de veur vrouwelike en mièvoudige weurd in alle gevalle;
- 't veur oonziedige weurd in alle gevalle.
Veurbeelde: de of d'n of d'r auto, de of d'r fiets; 't kind, 't zaelke.
- 't Onbepaald lidwoord ies aafgeleid van 't tèlwoord ein, en af en toe were ze nog zoa oetgesjproke. Väöl dèkser kump de ónbetoande vörm veur, in alle dialekte. Dit zin:
- 'ne of 'nen veur mannelike weurd. Ouch hie hingk 't aaf van de lètter die d'r op volg.
- 'n veur vrouwelike weurd in alle gevalle;
- e veur oonziedige weurd. Volg e woord mèt 'ne vocaal hie-op, dan verandert 't in 'n. In 't Venloos is 't meistal 'n', e, n en ne.
- Of me 'n of 'ne gebruuk hingk ouch aaf van 't gesjlach van 't zelfsjtendig naamwoord. Veurbeelde: Bie mannelike weurd: 'ne auto; 'ne fiets. Vrouwelike weurd: 'n taofel, 'n vrouw. Onziedige weurd en verkleinweurd: e of 'n kind, e of 'n täöfelke.
- 't Óntkènnend lidwoord ies gein of geine.