Spa

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Spa is 'n gemèngde en sjtad in de provincie Luuk in Wallonië op 't Belsj. De gemèngde liegkt in de Ardenne en daankt ziene roem vöral an 't mineraalwater, oeë-över Plinius d'r Jongere al sjreef dat 't 'ne weldoonde invloed op 't miensjelèk gesjtèl how. De gemèngde haat bekaans 10.500 inwoners.

Spa is allewiel ooch bekaand vör z'n taalbadcentrum. ^[1]

Aander kerne

Creppe
Nivezé (gedeeltelek)
Winamplache (gedeeltelek)

Kuuroord

In 1591 verbleef d'r humanist en jezuïet Justus Lipsius 'ne tied in Spa öm te hersjtèlle van 'n depressie nao aanleiding van z'ne tiedeleke bräök mèt de katholieke kèrk en väördat-e in Leuve professor an de universitèèt waoërt .

De oetbating van 't de waermwaterbronne begoes in d'r 17de ieëw op groeëte sjaal. In d'r 18 ieëw verbleef tsaar Peter d'r Groeëte in Spa vör 'n kuur en z'n vörbeeld waoërt al gow gevolgd dör de gaanse Europese aristocratie: Gustav ll va Zjwede in 1780, keizer Jozef ll in 1781 en väöl andere. In d'r 19de ieëw breikte 't kuuroord z'n hoeëgtepeunt. In de jongste jaoere haat 't kuuroord zich motte democratisere.

Taalverwerving via taalbad

In Spa kan me op korte tied vör väöl gaeld 'n vraem taal lieëre of reaktivere middels de taalbadmethode. Daobie wert me da, bie wies va sjpraeëke oondergedompeld in 'n ömgaeving va luuj die de te lieëre taal es modertaal haant en tiedens d'r cursus ooch gèng aander taal kalle. Zoe zeunt de cursiste verplich öm zich allèng mer in de te lieëre taal oet te drökke. Tiedens dat proces överwinne ze innerlèke taalbarjaeres en dat leidt wer töt 't gemekkelèker kinne lieëre van de taal es ooch 't gemekkelèker kinne kalle. De resultate zeunt in vergelieking mèt 't regulier vraemtaleoonderwies spectaculair.

Historie en bekiekenswaeërd

Spa makde in de middelieëwe dèèl oet van 't markizaat va Franchimont, dat wer hoeërt bie 't Preensbisdom Luuk
In 1594 kreeg Spa sjtadsrechte.
Spa haat väöl hotels en residenties, 'n monumentaal badinrichting, 'n casino, d'r pouhon (bron) Pierre le Grand en de kèrk van Seent-Remaclus oet d'r tied van Leopold ll.
Beroemde bronne: Pierre le Grand, Barissart, Géronstère, Sauvenière en Groesbeek.