Saint Lucia-creools
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Saint Lucia-creools is 'n creoolspraok gebaseerdj op 't Frans die gekaldj wuuertj op 't Caribisch eilandj Saint Lucia. De spraok wuuertj gekaldj door zoea 158.000 luuj op Saint Lucia (2001), mit 'n ganse bevölking van 359.450 luuj in alle lenj. De spraok haet de ISO 639-3 code acf. Op anger eilenj waere variante van 't creool gekaldj.
Anger benaminge zeen Kwéyòl, Klènder-Antillecreoolfrans, Patois en Patwa. 't Saint Lucia-creools is neet verstaonbaar mit 't standerd Frans. Alle Franse creole vanne Caribië zeen min of mieër óngerling verstaonbaar. 't Dialek op Dominica is praktisch 'tzelvendje es det van Saint Lucia (97% toet 99% óngerling verstaonbaar). De spraok wuuertj gesjreven in 't Letiens sjrif enne spraekers zeen euverwaegendj kristelik.
Op eilenj mit Fransen invlood spraeke de meiste luuj 't Creools es ieëste spraok, naeve lokaal variante van standerd Frans. Op door 't Ingels beïnvloodje gebieden haet 't Creools minder aanzeen en höbbe de spraekers 'n lieëger graod van gelitterdjheid inne spraok. 't Creools wuuertj in alle domiene door alle laeftieje gebroek. Spraekers kallen ouch Ingels of Frans.
Op Saint Lucia is de graod van gelitterdjheid inne twieëdje spraok 36% en guuef 't gezètten en radioprogramma's inne spraok.
Op Dominica guuef 't 42.600 spraekers van 't Dominicaans Creools (1998). De meiste, zeker de jeug, kaltj ouch Ingels. Standerd Frans wuuertj verstange door zoeaget 10% vanne bevölking. 't Guuef lieënwäörd van Eilandj-Carib en 't Arawak.
Op Grenada guuef 't 2.300 spraekers (2004), worónger gein einspraokige. Dit aantaal is aaf 'nt numme. 't Wuuertj gekaldj op 't eilandj Carriacou en versprèdj in 't boeregebied van 't naorde van 't eilandj Grenada. De meiste spraekers die dees spraok es twieëdje spraok inne kinjertied gelieërdj höbbe, höbbe det veur mitte einspraokige groeateljers te kónne communicere. 't Wuuertj in weinig domiene gebroek en veurnamelik door ajer vólwassene. 't Grenadiaans Creool is 'tzelvendje es of vergeliekbaar mit 't creools van Saint Lucia.
In Trinidad en Tobago wuuertj de spraok door 3.800 luuj gekaldj (2004) op 't eilandj Trinidad, in 't naorde in visjersgemeinsjappen en kösplaatse op 't sjiereilandj, t'n wèste vanne houfstad. 't Trinidadiaans Creool wuuertj gekaldj door alle laeftieje. Gelitterdjheid, middels matterjale van Saint Lucia, wuuertj aangelieërdj door lieëraren en anger vólwassenen in Paramin.
De spraokstatus veur dees spraok is óntwikkelendj (5) op Saint Lucia, Dominica en Trinidad; det beteikentj det de spraok laevetig is en det litteratuur in 'n gestanderdiseerdje vorm gebroek wuuertj door sómmige, meh det is nag neet wiedversprèdj of haadbaar, en bedreig (6b) op Grenada; det beteikentj det de spraok gebroek wuuertj veur persuuenlike communicatie door alle generaties, meh det 't aantaal spraekers aafnump. Op Saint Lucia en Grenada is 't de de facto spraok van nationaal identiteit.
Classificatie[bewirk | brón bewèrke]
- Creoolspraok
- Gebaseerdj op 't Frans