Pelt (plaats)
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Pelter. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
| Gemènt Pelt | |
|---|---|
| |
| Geografie | |
| Gewês | Vlaondere |
| Provinse | Limburg |
| Arrendissement | Mezeik |
| Geografische coördinate | 51°12' N.B. 5°25' O.L. |
| Oppervlak | 40,85 km² |
| Deilgemeinte | gein |
| Bevolking (Bron : NIS) | |
| Inwoener (01/01/2014) | 14.686 |
| Mansluj Vrouwluj |
6.716 (50,71%) 6.529 (49,29%) |
| Dichtheid | 324,26/km² |
Pelt (Offesjele naom: Overpelt) is e dörp int noeërde van Bels Limburreg. 't Dörp het bekan 13.500 inwoeëners en grenst aon Loemel int weste, Nèrpelt int noeërde en oeëste en Eksel int zuije. Seer 2019 huert Pelt bè de groeëter fusiegemènt Pelt.
Oeërsproonk
[bewirk | brón bewèrke]De naom Pelt kömt vanne Romeine. Ze nümde dees kante inne Kempe Palethe, wa zoeveul as zoompig gebied meint. Pas laoter woortet hoeëgergelège stuk offesjeel Over-pelt geheite ent lieëger gelège Neer-pelt, mer int Plat heit-et dörp nog altied Pelt.
Ieëwelaank laag Pelt obbe grens vant Preensbisdom Luuk mé Braobant. Die van Loemel nüme volk van Pelt nog altied "Lukse", da wil zegge volk van Luuk.
Dommel
[bewirk | brón bewèrke]Dür Pelt vlüjt e nèverivierke vanne Maos, de Dommel. Da's n verbastering vanne Romeinse noam Dutmala. Obbe Dommel in Pelt heddes vier waotermeules, boevan de Klènmeule enne Wedelse Meule de äldste zien. Ze woorte al genümpt int joar zeuvenhondert nao Kristes.
Gehuchte
[bewirk | brón bewèrke]'t Linne is iejn van de äldste gehuchte van Pelt. 't Woort gezeit da Willibrord 't Linne al nümpt as Levetlaus.
Obbe oetgestrekte heigebieje aont Kempisch Kanaol hemme ze in 1888 'n groeëte zènkfebriek gebauwd. Da gaaf den oeërspronk aont gehucht Pelt-Fabriek. Dür dees febriek, die nou in haan is van Umicore, zit hieël de groont vol mé de voelighet cadmium.
Bokkeriejers
[bewirk | brón bewèrke]Pelt waar ieën vanne zes aampte vant graafschap Loeën, da in 1366 int Preensbisdom Luuk opgink. Aont hoeëft vant aampt ston den drossaert.
Inne zestiende ieëw woorde veul schanse gebauwd. 't Laant van Luuk hauw gin leger en domei kwaampe veul vrimde legerbendes in de jaore vanne Tachtigjaorigen Oorlog dür Pelt.
In Pelt wonnde ronnet jaor 1800 Jan Mathias Clercx, den drossaert van Stokkem, diejn hieël wa bokkeriejers aonne Maoskant streng strafde.
Westlimburgs
[bewirk | brón bewèrke]Pelter is Noordwestlimburgs, oech wel Dommellands geheite. Oanne westgrens lopt de Uerdinger Linie (ik-ich), de grens vant Braobants ent Limburregs.