November (leed)
- Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Amerikaans, es te dit dialek sjpriks.
"November" is e leed vaan de Nederlands-Limbörgse band Rowwen Hèze. 't Is 'ne cover vaan On Raglan Road vaan de Ierse folkgróp The Dubliners, die 't zelf weer gebaseerd hadde op 'n aajd volksleedsje. 't Is ein vaan hun bekindste en mies geleefde nommers.
Oersprunk
[bewirk | brón bewèrke]D'n oersprunk is neet gans dudelek. "November" geit in eder geval trök op 'n Iers leedsje mèt de naom "Fáinne geal an lae" (Iers veur 'D'n heldere rink vaan d'n daag'), meh 't sjijnt twie leedsjes mèt dee naom te geve. In de zeventienden iew sjreef d'n Ierse bard Thomas Connellan e leed mèt dee naom, en in de negentienden iew kós folkloris Edward Walsh e leed mèt dezelfde naom opteikene.
De meziek vaan bei ledere is neet dezelfde. De versie oet de volksmoond is väöl sumpeler, en wie väöl Ierse volksmeziek pentatonisch. 't Gief wel euvereinkomste tösse de twie, me kin daorum aonnumme tot de volkse melodie aofstamp vaan de door Connellan gecomponeerde.
Wie daan ouch, de versie die Walsh opteikende en in 1847 publiceerde in Irish popular songs, raakde populair en in gans Ierland bekind. Ouch woort 'n Ingelse vertaoling gemaak mèt d'n titel "The dawning of the day".
On Raglan Road
[bewirk | brón bewèrke]De teks vaan dit nommer kump vaan Patrick Kavanagh. Heer publiceerde in 1946 e gediech mèt d'n titel "Dark haired Miriam ran away". (Later zouw dudelek weure gemaak tot 'Miriam' de vrundin vaan zie broor waor, en tot heer um privacyrejes de naom vaan zien eige vrundin neet had gebruuk.) Raglan Road is 'n bekinde riekeluisstraot in Dublin.
Luke Kelly, lid vaan The Dubliners, kaom op 't idee um de wäörd vaan dit gediech op de meziek vaan "Fáinne geal an lae" te zètte. Heer is woersjijnelek neet d'n ierste gewees dee op dat idee kaom; in 'n tillevisieoetzending vaan 1974 huurt me Kavanagh zelf 't gediech op dees melodie zinge. Boete de metriek is ouch de thematiek geliekaardeg; de teks liekent dus vaanaof 't begin daoveur te zien bedoeld.
De single vaan "On Raglan Road" kaom oet op 5 oktober 1986. 't Leed is intösse door talloes zengers en groppe gecoverd, oonder wee Roger Daltrey, Mark Knopfler, Van Morrison, Sinéad O'Connor en Ed Sheeran.
Rowwen Hèze
[bewirk | brón bewèrke]Jack Poels, zenger en veurmaan vaan Rowwen Hèze, kraog de inspiratie veur dit leed wie 'r 't in Ierland hoort.[1] 't Ierste wat in häöm opkaom waor de beginregel, boe-in de actie vaan Dublin nao Venlo woort verplaots. De zenger kump in 't leed um twelf oor, zjus es 'r nao hoes wèlt goon, 'n aw leefde tege, mèt wee 'r de ganse nach praot. Es 't daag weurt, goon ze same weg.
"November" kaom terech op 't album Vandaag, wat in 2000 oetkaom, en woort dao d'n ierste single vaan. (Ouch "Vergeate" en "Kleine man" woorte later oetgebrach.) 't Leed haolde de 41e positie in de Mega Top 50 en sjoot astrein nao de ierste positie in de Limbo Top 100. Dao heet 't sindsdeen oonaofgebroke in gestande, zij 't ouch noets mie op ein.[1] Ouch haolde "November" sinds 2010 ummer d'n Top 2000 (hoegste positie: 234 in 2013).[2]
't Leed is ouch opgenome op de compilatie-cd Kilomeaters oet 2005. 'n Liveversie is te vinde op de cd en dvd Saus oet 2008; hei-in weurt in 't koraalveurspeul Jesu bleibet meine Freude vaan Johann Sebastian Bach geciteerd.