Mixail Lermontov

Mixail Lermontov door Pjotr Zabolotski.

Mixail Jur'evič Lermontov (Russisch: Михаи́л Ю́рьевич Ле́рмонтов, spreek oet es Miechaiel Joerjeevietsj Ljermantav) (Moskou, 15 oktober 1814 - Pjatigorsk, 27 juli 1841) waor 'ne Rössische sjriever oet de Romantiekliteratuur. Heer weurt in Rösland besjouwd es d'n twiede groetse sjriever vaan zien ginnerasie, allein Aleksandr Poesjkin weurt es e groeter figuur besjreve.

Umtot zien mam hiemelde wie Lermontov drei jaor aajd waor, woort heer opgevoojd door zien boma. Heer waor dèks kraank en verbleef daorum reigelmaoteg in käörplaotse in de Kaukasus. In 1827 verhojsde Lermontov mèt zien bomma trök nao Moskou, boe heer gebore waor. Hei begós heer gediechte te sjrieve. Oet dizzen tied stamp väöl bekènd wèrk vaan häöm. Heer waor toen hendeg beïnvloojd door 't wèrk vaan d'n Ingelse sjriever Lord Byron.

In 1828 góng Lermontov nao de universiteet in Moskou, boe heer in kontak kaom mèt oondermie Alexander Herzen. Lermontovs wèrk in dees periood getuug vaan zien aofkier vaan de oonderdrökking vaan 't Rössisch volk door de tsare. Heidoor kump heer reigelmaotig in konflik mèt de autoriteite; Lermontov waor gaaroet neet geleef bij 't hof.

Nao ein vaan dees conflicte verleet Lermontov de universiteet in 1832, en sjreef ziech in bij de militair academie, daomèt 't spoor vaan ziene pa, 'ne veurmaolege legerkapitein, volgentere.

In 1837 sjreef Lermontov in respons op d'n doed vaan Poesjkin 't gediech Doed vaan 'nen diechter. Dit gediech veel neet good bij tsaar Nicolaas I vaan Rösland, dee häöm verbande nao de Kaukasus. Geïnspireerd door zien erveringe, sjreef Lermontov zie meisterwèrk, 't book Герой нашего времени, op 't Limbörgs vrij vertaold nao nen Held vaan dezen Tied. Dit is ouch de letterleke vertaoling in 't Nederlands (Een held van onze tijd), Ingels (A Hero of our Time), Duits (Ein Held unserer Zeit) en Frans (Un héros de notre temps). Evels meint 't Rössisch woord Герой of Geroj twie dinger: held, mer ouch hoofpersonaasj. Heidoor maakde Lermontov 'n slöm zat. D'n "held" vaan 't book is naomelek gaaroet neet zoenen held mer ieder get wat de Amerikane 'nen anti-hero of anti-held neume. Door de döbbele beteikenis vaan 't Rössisch woord laot heer zien oordeil in 't midde: zien hoofpersonages wel ummertouw helde, lieket de vraog vaan zie verhaol te zien. Es reactie op 't book leet de Tsaar häöm sjrappe oet de ridderorde vaan Rösland.

Op veurspraok vaan zien bomme moch Lermontov trökkiere nao Sint-Petersburg. Heer sjreef hei 't bekènd episch gediech Demon, wat de inspiratie vörmde veur 'n serie sjilderije vaan de bekènde sjilder Michail Vroebel.

In fibberwarie 1840 woort Lermontov obbenuits verbanne umtot heer geduelleerd had mèt de zoon vaan de Fransen ambassadäör in Sint-Petersburg. Trökkierend vaan verlof in fibberwarie 1841, verbleef heer eineg maonde in de käörplaots Pyatigorsk. Dao kaom 't weer tot 'n duel mèt de medeofficier Martynov. Umtot Lermontov dach tot 't duel neet serieus waor, sjoot heer in de loch. Martynov dao-intege sjoot raak, en Lermontov hiemelde aon zien verwondinge, in naovolging vaan zie groet veurbelde en ziene veurgenger Poesjkin.