Miljoanelientsje
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Miljoanelientsje of miljoenenlijntje ies 'n sjpoorbaan van twelf kilomaeter, van de NS, tösje Sjaasberg-Kèrkrao en Zumpelveld.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]In 1925 weurt gesjtart mèt 't aanlègke van 'n dubbelsjpoor. De koste zölle 1 miljoan gölle bedrage per kilomaeter. 't Trajek löp door oetgegrave gröbbe en tönnelsj en euver brögke. Neuge jaor later, in 1934, weurt de lien opegesjtèld veur goedereverveur. In Sjaasberg sjluut 't sjpoor aan op 't in 1896 ge-eupend trajek Zittert - Herzogenrath en in Zumpelveld op de in 1853 in gebruuk genómme lien Mestreech - Aoke. 't Sjpoor van Zumpelveld nao Sjpekhei, vanwege de koel: de Domaniaal Mien, 'ne zietak van Mestreech - Aoke, waor al in gebruuk saer 16 april 1871 en ies in 't miljoanelientsje opgenómme.
In de Twiède waereldoorlog weurt 't 2e sjpoor opgebroke. Nao de oorlog weurt de lien tot inkelsjpoor hersjtèld. Vanaaf 1949 zölle ouch luuj verveurd weure op 't miljoanelientsje. Reizigerstreine loupe dan van Heerle via Kèrkrao en Zumpelveld nao Sjin op Geul. In 1955 weurt de route verlengd tot de sjtasie Valkeberg, woadoor ze ouch 'n rol veur 't toerisme geit sjpele. Op 1 augustus 1954 weure de sjtoumtreine aafgelos mèt dieseltreine die de bienaam Blauwe ingel zölle kriege. Saer de sjleting van de Domaniaal Mien in 1969 ies 't verveur van goedere neet miè van beteikenis. Vanaaf 1986 ies 't trajek Landgraaf - Kèrkrao geëlektrificeerd. In 1988 weurt de sjpoorwaeg door de N.S. opgeheve. In 1992 weurt 't baanvak van Zumpelveld tot Kèrkrao besjikbaar gesjtild aan de Z.L.S.M. (Zuud-Limburgse Sjtoumtrein Maatsjappie). Vanaaf 1995 zal dan 'n gedeilte van 't sjpoor gebruuk weure veur toeristische routes mèt sjtoumtreine. Vanaaf 2004 rieje dees treine door tot in Heerle. In 't veurjoar van 2006 is de ZLSM definitief eigenaar van 't trajek naodat de NS dit aan de ZLSM haet verkoch.
Sjtasies en haltes
[bewirk | brón bewèrke]
Aan 't miljoanelientsje liegke de volgende sjtasies en haltes:
- km 0: Sjaasberg, saer 1986: Sjtasie Landgraaf
- km 2: Hopel, later Sjtasie Eijgelshove
- km 4: Sjtasie Sjevemet
- km 6: Sjtasie Kèrkrao
- km 8: Sjtasie Sjpekhei, 1970-1988: Kèrkrao-wes
- km 13: Sjtasie Zumpelveld