Metamodernisme

Dit artikel is gesjreve in 'n ónbekènd dialek. Es doe wèts wat veur dialek dit is, weurt 't gewaardeerd óm dit aan te gaeve.

---

Metamodernisme ès ein term dae den tiedsgeis' vaan noa het pos'modernisme prebeert te bevaange. De term behoud ziech dös oppe filosofie vaan nao het pos'moderne tiedpèrk en kump tot oêting in cutureel óntwikkelinge mer ouch bie maotsjappelèk óntwikkelinge wie inne politik en de economie. Het metamodernisme haet zienen oerspróng in het begin vaan de 21ste iêw en ès ein reactie es ouch ein oêtbreiing op het pos'modernisme.

Het pos'modernisme kinmerkt ziech doer constructivisme, relativering en scepsis. Ouch geit de pos'modern gedachte der vaanoet tot der gein absolute woerheid besteit. Dit umtot wie me de waereld woernump subjectief ès en oêtgeit vaan ein bepaolde cultureel percepsie. Vaan dao-oêt kump de metamodernistiese gedachte dae ziech bewus is vaan de gevaore vaan bieveurbeild communisme, kapitalisme, religie en ideologië, en ziech bewus ès vaan de grenze vaan ös weite en kónne mer dennoch weier wèl inne óntwikkelinge. Terme dae gebroêk waere um het metamodernisme te umsjrieve zeen; 'Taege baeter weite in', 'Geïnformeerde naïviteit' en 'Pragmaties utopisme' . In het metamodernisme liek het te óntbraeke aon ein ideaol zoêwie veer dae kinne oêt de 20ste iêw. Meh dennoch haet me waal ideaole en wèl me get bewèrkstèllige, de G500 en de Occupy Wall Streetbewaeging zeen doa veurbeilder vaan. Dae lieke gein ideaole te höbbe meh wèlle dennoch get veraangere.

Naomgaeving en verspreiing

De term veur het metamodernisme verwies nao het modernisme. De prefix Meta kump aaf vaan het relativerendje en het doer-ewegk herpositionerendje kerakter vaan het metamodernisme en is aafgeleid vaan het Griekse 'metaxis' boemèt Plato ein 'bewaeging tösse' besjrief, ein bewaeging tösse twie pole dös. De term metamodernisme ès bedach doer Robin van den Akker (Promovendus oan de Erasmus Universiteit Rotterdam ) en Timotheus Vermeulen (docent algemein cultuurweitesjappe aon de Randboud Universiteit ) in 2010. Dees twie studievrun bogonne in juni 2010 mèt het web-zine Notes on Metamodernism . Laoter det jaor woort de term gebroek gelink oan ein exposisie in Berlien in Galerie Tanja Wagner . Luke Turner publiceerde in 2011 het Manifes' vaan het Metamodernisme .

Oerspróng

8 House in Kopenhagen (2010) ès geboewd doer architectebureau BIG (Bjarke Ingels Group). Dit pragmaties idealisties architectenbureau weurt besjoewt es metamodernisties.

Het metamodernisme ès het gevolg vaan de óntwikkelinge en de cultureel struiminge (naomelèk het modernisme en het pos'modernisme) inne 20ste iêw. De oêtvènjing vaan de fotocamera èng 19de iêw bedruijg de sjèlderkuns', want boerum zow me ziech nag ei portret laote sjèldere wienie me ouch ein geliekende foto kins make. De auw rol vaan de kuns' in de maotsjappie verdwiendj en de kunstenaere móste op zeuk nao get nuijs. Zoê óntstonge der stiele wie Impressionisme, Expressionisme, Futurisme en Dada. Daobie gaeve de nuie oêtvènjinge ein positief energie. Doer het verwerpe vaan de tradisies en de strang esthestiese lier inne kuns' tiedes het modernisme brach det väöl vrieheid veur de creativiteit en het dinke.

De loeter gruiendje industrie veraangerde de maotsjappie. Väöl dinger waore noê op massasjaol te verkriege, dinger dae me ouch vaanwaege de touwnummendje riekdom kós koupe. Daonaeve kump ouch de massamedia op. Doer dae media krieg de beväölking ouch touwgank tot mie informaas en weurt me ouch kritiesser, dink meh aon de kritiek oppe Vietnamkrieg. Dae massacultuur vaan media en industrieel producsie kómme tot oêting in de popart en in ein tiedsgeis dae me laoter pos'modernisme ès goon numme. Oan het èng vaan de iêw begós duudelèk te waere tot de groêt ideaole neet mie wèrke of beginne te defunctionere. Ónger aangere de val vaan de Berliense moer loeje het èng vaan het communisme oan. En de economiese crisise doon det deils bie het kapitalisme.

Óngertösse haet de koms' vaan het internet de maotsjappie ein enorme sjat aon informaas gegaeve. De massamedia en den euvervlood aon informaas haet der veur gezörg tot me relativerendjer ès geweure óngerwiel de ontzuuling en daomèt het verval vaan het ideaolistiese gedachtegood de luuj minder idealistieser en sceptieser haet gemaak. Het pos'modernisme kin besjouwt waere es ei resultaat vaan de touwnummendje welvaort en politike stabiliteit nao den Twiede waereldkrieg. In 1989 kaom Francis Fukuyama daan ouch mèt de term "Het èng vaan de historie?". Ouch ex-premier vaan Nederlandj Wim Kok kaom mèt de oêtspraok "Het aafsjudde vaan de ideologiese vaere". In het nuie millennium begós dit te veraangere. Inkele groêt probleem kómme in ziech': De opkóms' vaan len wie Braziel, India en China es economiese mach' (en dös cóngcerensie veur het Weste), terrorisme, de preblematik mèt de immegrasie ('multicultureel drama'), populisme, de klimaatcrisis en de kredietcrisis. Dit vraogt ouch um ein nuie attituut, boenao het metamodernisme prebeert te oscillere; me weit tot ein ideaol neet altied good kin zeen mer we wèl het waal prebere.

Definiëring

In het metamodernisem kiert het groête verhaol (waat in het pos'modernisme óntbrak) trögk mer waal mèt ruumde veur zèlfkritik, nuancering, lèstrèkking oêt twiefel en zónger ein dominante euvertuging. Het gaef bie jóng sjrievers, kunstenaere en architecte ein touwnummendje afkier tot de pos'moderne scepsis, ironie en relativering. Mer daonaeve gaef het ouch nui enthousiasme mèt ein vleugske naïviteit en oprechtheid waat get ewegk haet vaan kèngerlèkheid of het verlange daonao. Dit gaef het metamodernisme geliekenisse mèt de Romantik. Het metamodernisme liek de pos'moderne waerde te acseptere mer ouch te beseffe tot de pos'moderne esthetik oêtgepöt ès. In het metamodernisme prebeert me ziech te verhouwe tot de preblematik róntjelum de verkatseling vaan de politik, de milieu/klimaatcrissis en de kredietcrissis zónger definitief aafsjeid te numme vaan het pos'modernisme mer waal nao vernuiing te zeuke.

Ein duudelèk versjèl mèt het pos'modernisme es de oêtwirking devaan. Óngerwiel het pos'modernisme in de kuns' dinger wèl ironisere of deconstruere, wèl het metamodernisme in de kuns' enthousiasmere of reconstruere. Het metamodernisme kinmerkt ziech tot het idealisme es fanatik, enthousias' en naïef. Óngerwiel het pos'modernisme ziech sjus ierder heijtouw kinmerkt es apathies, ironies en cynies. Deur telkes wie ein slinger ziech te bewaege tösse het pos'moderne en het moderne, scepsis en enthousiasme, ironie en oprechtheid, relativering en woernumming prebeert het metamodernisme ein ewegk te vinge in de veraangerendjen tiedsgeis in ein misjmasj vaan culture en nui horizonte te óntjdekke en mèt alternatief oplossinge te kómme.

Metamodernisme inne kuns'

Versjèllendje luuj kinne besjouwd waere es metamodernisties. In häör wirk oscillere ze dèks tösse realiteit en fantezie. Bie de sjrievers zeen dit ónger aangere Daniel Kehlmann, Haruki Murakami, Jonathan Franzen en Junot Diaz. Inne kuns' waere Darren Almond, David Thorpe, Paula Doepfner en Ragnar Kjartansson besjouwt es metamodernisties en inne film zeen dit David Lynch, Spike Jonze, Paul Thomas Anderson en Noah Baumbach. Inne mezik waere ónger aangere Antony and the Johnsons, Devendra Banhart, Grimes, Oby Nine en Raadsel besjouwt es metamodern.

Externe links

• T. Vermeulen & R. van den Akker, 'Notes on metamodernism', Journal of Aesthetics and Culture
• Notes on metamodernism
• Metamodernist Manifesto
• [1] (Interview mèt Robin van den Akker en Timotheus Vermeulen)