Maone vaan Neptunus
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Neptunus heet 14 maone. De groetste heivaan is Triton. Deze woort op 10 oktober 1846 oontdèk door William Lassell, 17 daog naodat Neptunus zelf waor oontdèk. Mier es 'n iew later oontdèkde me pas 'n twiede natuurleke satelliet, Nereïde. De maone vaan Neptunus zien geneump nao goddeleke waterwezes oet de Griekse mythologie.
Euverziech vaan maone
[bewirk | brón bewèrke]| Naom | Middellijn (km) | Massa (1016 kg) | Straol vaan de baon (km) | Umlouptied* (d) | |
|---|---|---|---|---|---|
| Neptunus I | Triton | 2707 | 2.140.000 | 354.800 | −5,876579 |
| Neptunus II | Nereïde | 340 | ~3100 | 5.513.400 | 360,135 |
| Neptunus III | Naiad | 58 | ~19 | 48.227 | 0,294396 |
| Neptunus IV | Thalassa | 80 | ~37 | 50.075 | 0,311484 |
| Neptunus V | Despina | 148 | ~210 | 52.526 | 0,334656 |
| Neptunus VI | Galatea | 158 | ~370 | 61.953 | 0,428744 |
| Neptunus VII | Larissa | 193 (208 × 178) | ~490 | 73.548 | 0,554653 |
| Neptunus VIII | Proteus | 418 (436 × 416 × 402) | ~5000 | 117.647 | 1,122315 |
| Neptunus IX | Halimede | 60 | ~9 | 15.728.000 | −1879,71 |
| Neptunus XI | Sao | 38 | ~9 | 22.422.000 | 2914,07 |
| Neptunus XII | Laomedeia | 38 | ~9 | 23.571.000 | 3167,85 |
| Neptunus X | Psamathe | 28 | ~1.5 | 46.695.000 | −9115,91 |
| Neptunus XIII | Neso | 60 | ~9 | 48.387.000 | −9373,99 |
| Neptunus XIV | S/2004 N 1 | 20 | |||
* Neptunus roteert, vaan z'ne noordpool aof gezeen, tege de wiezers vaan de klok in. Ouch de mieste maone bewegen "linksum". 'ne Negatieven umlouptied gief 'n rotatie aon die hei-aon tegegestèld is ("rechsum").
Ring
[bewirk | brón bewèrke]In 2004 woort e vieftal ring oontdèk die zich op aofsten vaan tösse de 41.900 en 62.900 km vaan 't centrum vaan de planeet bevinde. Dees ring bestoon oet vief hoofring. De boetenste van dees, d'n Adams-rink, besteit oet veer aofzunderleke baoge die de naome Liberté, Egalité, Fraternité en Courage drage. Oonder invlood van de maon Galatea greuje dees baoge neet oet tot volstendege ring.
Mèt de Voyager 2 zien ouch korterbij de planeet e deil ring oontdèk. Al dees ring zien hiel smal en woersjijnelek oontstande nao 't insloon vaan meteoriete op de maone.
| Naom vaan de rink | Straol (km) | Breidde (km) | Aonteikening |
|---|---|---|---|
| 1989 N3R ('Galle') | 41,900 | 15 | Verneump nao Johann Galle |
| 1989 N2R ('Leverrier') | 53,200 | 15 | Verneump nao Urbain Le Verrier |
| 1989 N4R ('Lassell') | 55,400 | 6 | Verneump nao William Lassell |
| Arago Ring | 57,600 | - | Verneump nao François Arago |
| Liberté Rink baog | 62,900 | - | "Leiende" baog |
| Égalité Rink baog | 62,900 | - | "Equidistante" baog |
| Fraternité Rink baog | 62,900 | - | "Volgende" baog |
| Courage Rink baog | 62,900 | - | |
| 1989 N1R ('Adams') | 62,930 | <50 | Verneump nao John Couch Adams |
| 't Zonnesjtèlsel |
|---|
 |
| De Zon · Mercurius · Venus · Aerd · Mars · Ceres · Jupiter · Saturnus · Uranus · Neptunus · Pluto · Haumea · Makemake · Eris |
| Planete · Dwergplanete · Maone: Aerds · Martiaans · Joviaans · Saturniaans · Uraniaans · Neptuniaans · Plutoniaans · Haumeaans · Eridiaans |
| Ring: Joviaans · Saturniaans · Charikloaans · Chiroaans · Uraniaans · Neptuniaans · Haumeaans |
| Klein lichame: Meteoroïde · Asteroïde/Asteroïde maone (Asteroïdegordel) · Centaure · TNO's (Kuiperreem/Verstruide sjief) · Komete (Hillswolk · Oortwolk) |