Lapland (Fins)
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Lapland is de noordelijkste regio (maakunta) va Finlaand en liegkt vör e groeët dèèl baove d'r poolcirkel. Dis provincie makt same mèt dele van Zjwede, Noorwege en Rusland deel oet va Sapmi. Nuorgan is de noorderlijkste plaatsj van de provincie mae ooch van de Europese Unie.
Geografie
[bewirk | brón bewèrke]In 't zuide grenst Lapland an de provincie Oulu en in 't ooste is de grens mèt Rusland 373 km laank. De grens mèt Noorwege in 't noorde bedrègt 736 km en die mèt Zjwede in 't weste 614 km. In 't zuid-weste grenst Lapland an de Botnische Golf. Lapland is de groeëtste provincie va Finlaand en besjlèèt 29% van de oppervlakte van 't laand. Lapland is groeëter wie Oostenriek.
Demografie
[bewirk | brón bewèrke]In Lapland wonne 186.443 luuj en dat is 3,6% van de totale bevolking van Finland. De mètste luuj wonne in 't zuid-ooste van de provincie mèt de universiteitssjtad Rovaniemi en de sjtaej Kerni en Tornio. 't Merendeel van de bewoners is Fin. 't Gèft zoe'n 6000-7000 Saami en 'n klèng Fins-Zjweedse minderhèèd. In 2005 wonde 2033 boetelenders in Lapland, vöral Zjwede en Russe.
'n Finse wèt bepaalt dat iemes Saami is es-e zichèèges es zoedanèg identificeert en minstens ene aower of groeëtaower haat dae 't Samisch kalt.
Economie
[bewirk | brón bewèrke]- D'r laandboew is de belangriekste bron van besjtoeë en de mèlk- en vlèèsjproductie naeme dao-in vörnaamste plaatsj in. D'r erpel Lapin Puikale haat 'n Europese herkomstbesjerming (AOP).
- Lapland haat get mieë wie 4000 rendeerbedrieve, tesame mèt ongeveer 160.000 rendere.
- De vissjeriej wert vöral an de Oost-zieë bedraeve.
- D'r bosboew sjtèlt 'n 20.000 luuj tewaerk. D'r bosboew, oeë-oonder ooch de papierindustrie, en de metaalindustrie makt 90% van de industrie in dit gebied oet.
- De provincie haat ènnige groeëte waterkrach-centrales.
- 't Toerisme is 'n greujende bron va inkomste. 't Gèft 13 skie-sjportcentra in Lapland.