Laponia
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Laponia, 'n laandsjap in Zjwede, is èè van de vèrtieën monumaente op de Lies van monumente op de Waelderfgoodlies van de UNESCO van dit laand. 't Besjtèèt oet veer nationaal parke: Mudden, Sarek, Padjelanta en Stora Sjöfallet en twieë natuurreservate Sjunja en Stubba.
Laandsjap, flora en fauna
[bewirk | brón bewèrke]Laponia liegkt baove d'r poolcirkel en de temperature sjommele tösje de -35° C in d'r weenter en 15° C in d'r zaomer. 't Laandsjap besjtèèt oet bergrugke, gletsjers, hoeëgven, oerwoud, bergzieje en watervalle. De versjillende zaeldzame biotope gaeve plaatsj an versjillende niches en zörge vör 'ne rieke en gevariëerde flora en fauna mèt versjillende bedreigde saoërte, zoewie baere, lynxe, wölf, warge of veelvrate, wezzele, marters, poolhaze, elande, rendere, auerhonder, sjnieëhonder, poolvös, buizerde, stèènarende of snieë-ule.
D'r warg is zeldzaam en van de zieë-arende haat 't nog 'n hoonderd koppele.
Naeëve sjparre, denne en toendra-en alpinevegetatie keumt de monnikskap hie op groeëte sjaal vör.
Toerisme
[bewirk | brón bewèrke]D'r örsjte wandelgids sjtamt oet 1922 en Axel Hamberg besjprèkt dao-in 't gebied roond Sarek mèt d'r bekaande Rapaäl-delta.