Laand va Herf

Van Wikipedia
(Doorverweze van Land van Herf)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Vermelding oet 1005 Solamnia in pagus hÿrwia[1] in e traktaat van keizer Hendrik d'r II

't Laand va Herf (Fraans:Pays de Herve) of 't Plateau va Herf is 'n dallaandsjap dat liegkt tussje 't dal van de Vesdre en 't dal van de Maas in de provincie Luuk op 't Belsj. 't Laand va Herve is zjus wie de plaatsj Herf geneumd nao de Karolingische Pagus Harvia (1005, Pagus Hÿrwia) en besjlèèt 'n oppervlakte van 'n 450 km². 't Besjtèèt oet de volgende gemèngdes:

Aubel, Blegny, Dalhem, Herve, Olne, Plombières, Soumagne, Thimister-Clermont, Visé en Welkenraedt.

Vörming van 't laandsjap[bewirk | brón bewèrke]

U-dal in 't Laand va Herf.

't Laand va Herf is, zjuus wie 't Limburgse Mergelland 'n krietlaandsjap. Dit kriet vörmde zich 'n 70 miljoeën jaor gelaeje op d'r baom van de sub-tropische krietzieë die hie toen laog, en boewde zich op mèt kalkreste va sjelpdere die in die zieë laefde, sjorve en vergonge. De sjelpe waoërte oonder druk kriet. Wie die zieë zich verplaadsjde bleef hie 'n krietplateau uvver.

Tiedens de iestieje how v'r hie 'n toendra-klimaat en dat betekent in d'r weenter 'n dieke laog sjnieë en ies, dat eedere lente wer sjmoolt en aafgeveurd moes waeëre. Ooch d'r baovenste meter van 't krietplateau oontdoejde en dör de eroderende krach van water is op d'n doer 't typische U-dal van de Berwinne en 't dal van de Geul oetgesjlaeëte.

An 't èng van d'r lètste iestied is dao d'r, mèt d'r weend aa-geveurde, löss in 'n dieke laog uvverheengelach.

Karakteristiek laandsjap[bewirk | brón bewèrke]

Dörpssjtraot va Clermont-sur-Berwinne

't Laand va Herf kenmerkt zich dör de greun wèjje mèt hage en sjtruuk, de freutbeum, de klèng typische dörpkes, zoewie Clermont-sur-Berwinne, de versjprèjde beweuëning, väöl kèrke, kloeësters, zoewie Val Dieu, en kasjtieële, zoewie Beusdael. Dit bocagelaandsjap geliekt sjtaerk op 't Normandische.

Historisch laandsjap[bewirk | brón bewèrke]

In d'r Karolingische tied loog 't Laand va Herf tösje Aoke en Jupille/Herstal, twieë groeëte palze van Karel de Groete. Later hoeërt 't bie 't Graafsjap Dalhem en 't Hertogdom Limburg . In d'r Fraanse tied waoërt 't bie 't departemaent van de Ourthe geveugd en daonao bie de provincie Luuk.

Laandboewproducte[bewirk | brón bewèrke]

In 't Laand va Herve wert d'r Fromage de Herve gemakt, d'r Luukse sjroeëp, cider, sjarcuterieje en beer.

Referentie[bewirk | brón bewèrke]

  1. Moutschen JPh, Dumont Br.&all, 2006, p.137

Externe leenk[bewirk | brón bewèrke]

Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Laand_va_Herf&oldid=438910"