Kesjtièl Haren
- Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Voelendesj, es te dit dialek sjpriks.
Kesjtièl Haren liek ten weste van 't dörp Voelender in de gelieknamige gemeinte Voelender in Zuud Limburg. De Hoonsbaek sjtruimp langszie en gaof vreuger water aan de noe druèg liegkende grach. De hudige boew dateert van 1743, zègke ouch de moerankersj op de rechtervleugel van 't carrévörmig complex. In deze vleugel bevinge ziech nog oarsjprónkelike helsjteine kruusvènstere oet de 17e ièw van de boew, dae in 1742 ies aafgebrend.
Opvallend zint de hooktores aan de linker en de rechterkant, mèt drie woonlaoge en mansardesjpietsdaker en veerkentige sjouwe d'r bovenop. De veurgevel haet 'ne miederisaliet mèt inriejpoort en 'n fronton mèt 't waope van Van Panhuys oet 1770. Aan de binneplei of binnehaof bevinge ziech gedeiltes mèt helsjteine deur- en vènsterlieste. De boetemoer van de boederiej ies opgetrokke van kundersjtein. De grachte en de formeel aangelachde tuine zint in de 19e ièw verdwenen. Op 't terrein sjteit ouch nog 'n bakhoes en 'n ouw sjuur mèt sjilddaak.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]De historie van haren geit truuk nao 1371, toen Herman Hoen, ouch de sjtiechter van kesjtièl Hoensbroek, door de aartsbiesjop van Kölle beliènd woort mèt de hof van Haeren mèt land, beemde en bösj. Hae houw 't good gegolle van Wilhelm van Munkenbeke.