Jo Cobben

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Aelses. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Jozef George Gerardus Cobben of Jo Cobben is 'ne Limburgstalige sjriever, dae gebaore is in Aelse (1938). Z'n moder waor aafkomstig van Mechele/Wittem en z'ne pa oet Aelse. Cobben haat ene broor en twié zösters. Z'n vrouw is aafkomstig van Stein.

Nao de lièger sjoal in Aelse sjtudeerde Cobben aaf an de HBS-A St. Michiel in Gelaen. Jo Cobben haet ummer administratief werk gedaon op ’t Holles meh ouch op ’t Pruses.

Affiniteit mit ’t Limburgs dialek

Jo is in ‘t Limburgse groat getrokke. De pap en de mam kalde thoes plat mit de kènjer en ouch de vrunj van Jo kalde Aelsers plat. Es kèndj al vónj Jo ’t Aelsers (’t dialek van de Sajelère) sjoan. Toen Jo in 1998 mit de VUT ging vónj hae in de bieb in Stein ’n beukske in ’t Zitterds. Dat haet zoa ‘ne indrök op ‘m gemaak tot ‘r ouch anger beuk in ’t plat is gaon laeze. Hae ging zich toen ouch ummer mieë realisere tot zoa väöl ouw weurd verlaore ginge. Bie zichzelf mirkde hae tot ‘r weurd waal nog koos meh ze neet aktief gebruukde. Bie zien kènjer en kleinkènjer zaog ‘r dat ouch. Dat verlaore gaon van die ouw weurd ging ‘m aan de prie. Jo haet toen geprebeerd óm mit get anger geïntresseerde bie-einkomste te organisere óm in ’t plat en euver ’t plat te kalle. Dat is tot ziene spiet niks gewore. Toen is ‘r mer begoos mit get wat ‘r al langer wou doon: ’t make van ’n Aelsers woordebook. Dat leverde De Platte Aelsenaer op. Wie ‘r dat woordebook vaerdig houw vónj ‘r tot ‘r de weurd en de oetdrökkinge baeter tot laeve moos brènge in laevesechte situaties. Dat houw es resultaat ’t book De drie Engele van Aelse. De reakties van de luuj oet Aelse en ómgaeving op De Platte Aelsenaer en De Drie Engele van Aelse dege ‘m zoa good tot ‘r aan ’n nuuj book begoos. Dat kump later mesjien nog oet. Jo deit ’t noe allemaol get röstiger aan meh hae bliet ‘ne vechter veur ’t behoud van ‘t Limburgs en zeker veur ’t Aelsers.

Kènnis van ’t Limburgs dialek

Jo haet zich alles zelf eige gemaak. Hae haet väöl gelaeze en es ‘r aan ’t werk waor in en veur ’t Aelsers dan nóm ‘r zich ummer de tied óm dènger die ‘r neet wis op te zeuke. Hae vónj väöl informatie bie Veldeke.

Spelling

Jo kènt zich neet gans vènje in de Veldekespelling. Veur de Platte Aelsenaer haet hae soms eige regels gemaak omtot hae vónj tot Veldeke tekort sjaot óm bepaalde Aelserse klanke op papier vas te lègke. Veur De Drie Engele van Aelse moos hae van de oetgaever toch gebruuk make van de Veldekespelling. Dat haet ‘r ouch gedaon.

Publicaties

’t Ièste werk van Jo (tenminste ’t ièste oetgegaeve werk) is De Platte Aelsenaer, in feite ’n woordebook. Daonao maakde Jo De drie Engele van Aelse. Dat is ’n prozawerk in ’t Aelsers. Bie de drökker likt nog ‘ne nuuje roman in ’t Aelsers. Of dae ouch werkelik oetkumpt is nog neet zeker. Dat hingt aaf van geldj en ’t aantal geïnteresseerde. Jo kènt vanwaege contractueel verplichtinge mit de oetgaever neet gans zelf bepalen wat mit ’t manuscript gebäört.

• De Platte Aelsenaer Oetgegaeve door Stichting Streekmuseum Schippersbeurs, september 2007 ISBN 90-9014137-5

Dit woordebook is gedrök bie Drökkerie Knoben in Aelse. Jo houw es doel mit dit book eigelik allein mer ’t beware van Aelserse weurd en oetdrökkinge. Inspiratie veur dit book vónj Jo door ’n book in ’t Zitterds. De Platte Aelsenaer is gesjreve vanoet ’t Holles nao ’t Aelsers. Achterin haet Jo ’n apaart hoofstök gesjreve euver Aelserse weurd die volges häöm op ’t punt staon verlaore te gaon. Veurin haet ‘r ’n stök spelling opgenómme. Jo haet óngevièr drie jaor aan ’t book gewirk, praktisch daag en nach. In 2007 versjeen de twiède drök (zónger wijziginge). Leuk óm te vermelje is dat de opbrèngs van ’t book gans nao ’t Streekmuseum in Aelse geit. D’r zin noe zoa ‘n 1300 exemplare verkoch.

Jo haet veur de Platte Aelsenaer van de Gemeinte Stein de Cultuurpries gekrege.

• De Drie Engele van Aelse Uitgeverij TIC Maastricht, 2003 ISBN 90-76043-62-0

Deze historische komische roman is eigelik ’n bunjeling van verhaole van oud-Aelsenaere. Jo haet väöl óngerzeuk veur dit book gedaon en hae haet hièl get gesprekke mit ouw luuj oet Aelse geveurd euver weurd en ouw gebruke. De hoofpersone höbbe neet ech bestange meh ze zin toch hièl herkènbaar es Aelsenaere. Jo haet óngevièr ’n jaor gewirk aan ’t book. De drökker maakde 500 exemplare en die zin zoa good es oetverkoch.

Sjtäölke

”Sjang keek Lewie èns aan en vroog of ‘r noe ‘r versjil veulde tösje de duip van róndj 1920, 1930 en de duip van 2000. “Jao, jao,” momelde Lewie. “Dat waor mich ‘ne ganse angere waereld. Dat de waereld in zwa ‘ne korte tioed zwaväöl kènt verangere houw ich nwats veur mäögelik gehouwe.” ”Mer get anges,”ging ‘r wiejer, “veer zitte hieje noe al oere en zeen nog neet boete gewaes. Laote veer noe ‘ns opstappe en gaon kieke wie ’t dao noe oet zuut.”