Irrigatie
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Irrigatie is 't mit gebroekmaking van alderhenj aan technische middele toeveuge van water aan landjboewgewasse bie e tekórt of gebraek aan naerslaag. Hiedoor wuuertj 't verboewe van gewasse mit 'n baeter opbrings meugelik gemaak.
Gesjiechte
[bewirk | brón bewèrke]Archeologische óngerzeukingen höbben aangetuuendj det in 't zèsdje millennium v.Chr. irrigatie woort toegepas in Mesopotamië en Egypte, wo hirs woort verboewdj in gebiede mit neet zat raengerwater óm zónger irrigatie gewasse te kónne laote greuje.
Inne Zanavallei vanne Andes in Peru vónjen archeologen euverbliefsele van drie irrigatiekenalen oet 't veerdje millennium v.Chr. De Indusbesjaving besjikdje euver good-óntwikkeldje irrigatiestèlselen in 't derdje millennium v.Chr.
Sjajelike effèkte
[bewirk | brón bewèrke]Sjajelike naeveneffèkte van irrigatie kónne zeen:
- Verminderdje reveeraafveur stroumaafwers;
- Toenaam van aanveur nao gróndjwater, baomvernating en baomverzating;
- Verslechterdje kwaliteit van 't draenaasj-, reveer- en gróndjwater stroumaafwers;
- Verpaupering van watergebroekers stroumaafwers;
- Verluus van meugelikheje van landjgebroek op anger plaatse;
- Euvermaotige gróndjwaterónttrèkking en baomdaling;
- Achteroetgank vanne flora en fauna;
- Baomerosie op steile hellinge mit wilj irrigatie.
-
Baomvernating inne weitreem van Wès-Australië. -
E verzaatj geïrrigeerdj landj mit slechte staot van 't gepaodje gewas.
Areaal
[bewirk | brón bewèrke]De volgendje taofel guuef 'n euverzich van geïrrigeerdje areale inne werreld in 2003.[1]
Allein de lenj mit mieër es 10 miljoen hektaar geïrrigeerdj (bevleudj) landj staon vermeljdj.
| Areaal (106 ha) | |
|---|---|
| India | 57 |
| Sjina | 54 |
| Pakistan | 19 |
| Azië (*) | 188 |
| Vereinigdje Staote | 22 |
| Euverige lenj (#) | 67 |
| Ganse werreld | 277 |
(*) India, China en Pakistan inbegrepe
(#) alle lenj mit oetzunjering van die in Azië
't Geïrrigeerdj areaal besleitj weltwied óngevieër 16% van 't totaal landjboewareaal, meh de gewasopbrings is róndj de 40% vanne ganse opbrings.[2]
Rifferensies
[bewirk | brón bewèrke]- ↑ International Commission on Irrigation and Drainage (ICID). www.icid.org
- ↑ Bruce Sundquist (2007). Chapter 1- Irrigation overview. In: The earth's carrying capacity, Some related reviews and analysis. [1]