Gerard Kessels
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Baoksems. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
G.P.M.J. (Gerard) Kessels is 'ne Limburgstalige sjriever, gebaore op 9 oktoeëber 1946 in Neejwieërt. Hae woeëntj noe in Cadier en Kieër. Nao ’t gymnasium haet d’r de Sjoeël veur Journalistiek in Utrech gedaon.
Werk
[bewirk | brón bewèrke]Nao dees opleiïng haaj Gerard Kessels diverse functies in de regionale journalistiek. In 1971 is d’r begós as journalist bie de Maas-en Roerbode (Remunj). In 1981 vertrok Kessels nao Bonn as correspondent veur ein samewèrkingsverbandj van Nederlandse regionale gezètte, de Zuid-Oost Pers. Van 1985 tót 1989 woor d’r correspondent in Rome veur dezelfdje combinatie. Daonao waerdje G. Kessels adjunct-hoofdredacteur van dagblad De Limburger tót 1998. Vanaaf 1998 woor hae wèrkzaam as commentator, opinieredacteur en columnist bie de gezètte De Limburger en Limburgs Dagblad tót 2005. Nao dae tied wèrktj d’r veural as columnist bie baovesjtaondje gezètte en bie ’t tiedsjrif Chapeau.
Limburgstalig werk
[bewirk | brón bewèrke]Daonaeve haet Kessels vief tenieëlsjtökke gesjreve in ’t Neejwieërts dialect veur de tenieëlvereiniging De Krottepoffers oet Neejwieërt. Hie-ónger de titels van zien aovendjvöllendje tenieëlsjtökke, meist bliesjpele:
- 1978: Het Wônger van Caelen
- 1980: De Rândjweêg
- 1981: De Neejwieërter Schötters
- 1983: Laotj Pestoeër mer gewaere
- 2007: De Gezösters
Het Wônger van Caelen: De buurtjsjap Caelen huuertj bie Wieërt, mer de bewoeëners wille bie Neejwieërt. Ze waere taegegewèrktj door de Wieërtse börgemeister. Nao allerlei verwikkelinge waertj d’r bie ein kepelke gebaejdj tót de Neejwieërtse heilige Antonius. Oeteindelik gebäöre d’r allerlei wónjere, zoëdet de börgemeister zich d’r bie neerlèktj det Caelen bie Neejwieërt kumtj.
De Rândjweêg: Dit sjtök geit euver eine nuje verbinjingswaeg dae d’r zooj mótte kómme tösse Wieërt en Neejwieërt, volges de börgemeister teminste. Mer dao kumtj fel verzèt taege de aanlèk van dae randjwaeg en d’r gaon rake klappe valle…
De Neejwieërter Schötters: Dit sjpeeltj in de Middelieëwe: hertog Jan van Braobantj wiltj ’n groeët deil van Limburg, woeë-ónger Neejwieërt, gaon verovere. In dit sjtök kómme plaatselikke toesjtenj (wie de rivaliteit tösse Wieërt en Neejwieërt) en chauvinisme aan de orde.
Laotj Pestoeër mer gewaere: W.O. II sjteit veur de deur, dus crisistied. Ouch in Neejwieërt, det hel ein nuuj kèrkgeboew nuuedig haet. De boewpesjtoeër, dae euveral geldj mót los zeen te peutere, waertj daobie behuuerlik taegegewèrktj door ’n deil notabele oet ’t dörp.
De Gezösters: Dit lèste sjtök is dudelik mieër drama, ofwaal in eige wäörd van de sjriever: “De Gezösters” is ’n kroniek van de ingriependje verangeringe in Neejwieërt in de twieëdje helftj van de veurige ieëw”.
Sjtäölkes
[bewirk | brón bewèrke]Ein fragment oet "De Gezösters":
“Harrie: Boor zeen es niks vör mich, Sjra. Mien vader zag: Harrie, zörgtj det de boorderij straks nao mienen doeëd wieter geveurdj wurdj. Dao heb ich vör gezörgdj, ich heb ze drek ' verkochtj. Aan Nelis. Det es unne echte boor, net wi-j jae, Sjra, eine dae ’t leefst met zien hang in d’n aerd zitj. Boor det zeeje, of det zeeje neet.
Sjra (levendig, bewegingen): Des waor waat dejje now zektj. Boor det zeeje, of det zeeje neet. Ich werk mich kepot, mer di-j boorderi-j es mien laeven. Bin eigen baas. Ich bin gaer boeten. Op mien eigen landj. Allein de geluiden van ’t paerd en de ploog en boven miene kop, hoeëg inne locht, dao hingtj unne buizerd…
Harrie: Buizers zeeje hi-j onger auch zat…
Sjra (levendig): ’t Geveul det ’t eure grondj es, zoeëwieet ajje kuntj kieken. En as dejje dan ’s zomers ane gang zeetj inne hitst, d’n damp dae van ’t paerd aafslieëtj en gae zeetj dan dao gunds de zon ongergaon achter de kerktoren, jong, dan es d’r gein baeter bestaon as det van boor. Neemus deut uch wat, gae hetj eur eigen keuninkriekske.”
Ouch haet Gerard Kessels ein leedje van Bob Dylan in zien dialect vertaaldj veur de aovendj “Dylan geit plat” (Venlo, 28-2-2008). Det leedje oet ’t album “New Morning”, mèt de titel “If not for you”, ofwaal “Woors dich d’r neet”, haet d’r op dae aovendj zelf veurgedrage:
Woorst dich d’r neet
Ich wist neet waat te doon
Vong neet ens mien schoon
Ich haaj geine weet
Woorst dich d’r neet
Woorst dich d’r neet
Loog wakker hieël de nacht
Waas zoeë slap
Haaj gein kracht
Zoot op mien luie reet
Woorst dich d’r neet
Woorst dich d’r neet
Ich wist niks, haaj geine kal
Zoot hieëlemaol vast
Wi-j in ’n val
’N lieëlik stök verdreet
Woorst dich d’r neet
Woorst dich d’r neet
Ich waas ‘ne bezopen zak
Dronk ’s mergus al konjak
En ich weit echt neet
Of mich det speet
Woorst dich d’r neet
Woorst dich d’r neet
Ich waas unne erme kloeët
Loog langoet in un sloeët
Det es wi-j ich mien dagen sleet
Woorst dich d’r neet