Naar inhoud springen

Dwergstaot

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


De vief kleinste staote nao landoppervlak, op sjaol geteikend: San Marino, Tuvalu, Nauru, Monaco en Vaticaonstad. Tuvalu strèk ziech euver diverse atolle oet; allein Funafuti, 't groetste, is hei ingeteikend.

'nen Dwergstaot is 'ne (gemeinelek soevereine) staot mèt 'n oongewoen klein oppervlak en in 't gemein ouch 'n klein bevolking. 'n Sletende definitie vaan 't begrip besteit neet, zoetot 't bereik vaan 't begrip 'dwergstaot' aofhingk vaan interpretatie.

In Europa zien dwergstaote gemeinelek oontstande door e historisch touwval. Zoe waor Andorra iewelaank e condominium tösse twie voorste, wat dus neet zoemer bij 'ne groete staot kós weure ingelief. Vaticaonstad oontstoont bij 't Verdraag vaan Lateraone in 1929, es opvolger vaan de Pauseleke Staot. Boete Europa zien 't evels dèks eilandnaties, die qua umvaank en bevolking mèt Europese stäötsjes te vergelieke zien, meh zeker wel 'n apaarte natie mèt dèks eige taol en cultuur rippresentere. Zoe'n staote vint me in Oceanië en in 't Caribisch gebeed. Besleit 'nen dwergstaot allein ein stad, mèt hoegoet e bitteke gebeed deboete, daan sprik me vaan 'ne stadsstaot. Allewijl gief 't drei stadsstaote: Singapore, Monaco en Vaticaonstad. Vreuger heet 't 'rs väöl mie daovaan gegeve.

Door de kleinen umvaank vaan hun bevolking is 't politiek gewiech vaan väöl dwergstaote beperk. Toch höbbe ze disproportioneel väöl te zègke, doortot ze es soeverein staote ouch lid kinne weure vaan internationaol organisaties en dao 'n stum in höbbe. Zoe zien alle dwergstaote, boete Vaticaonstad, lid vaan de Vereinegde Naties.

Veurbeelder

[bewirk | brón bewèrke]

Wie gezag is 't neet dudelek wienie e land klein genóg is um 'dwergstaot' te weure geneump. Luxembörg en Malta zien beveurbeeld twiefelgevalle. Ouch Singapore is oondudelek: 't land is wel zier klein, meh zien bevolking vaan 5,6 mieljoen inwoeners kin ziech zoonder meujte mèt väöl groeter len mete.

De volgende len höbbe 'n oppervlak kleinder es 1000 km² en 'n bevolking vaan oonder de 200.000 lui:

Land Landoppervlaakde (km²) Inwoeners
Vaticaonstad 0,44 800
Monaco 2 30.000
Nauru 22 9.400
Tuvalu 26 10.700
San Marino 61 33.000
Liechtenstein 160 37.000
Marshalleilen 181 71.000
Saint Kitts en Nevis 261 52.000
Grenada 342 110.000
Saint Vincent en de Grenadines 389 103.000
Antigua en Barbuda 443 91.000
Seychelle 455 92.000
Palau 459 21.000
Andorra 468 85.000
Saint Lucia 616 163.000
Federaol Staote vaan Micronesië 702 106.000
Tonga 747 106.000
Dominica 753 73.000
Kiribati 811 104.000
São Tomé en Príncipe 964 190.000

Zuug ouch

[bewirk | brón bewèrke]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Dwergstaot&oldid=425457"