Bussum
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Bussum is e versteidelek dörp in de gemeinte Gooise Meren, in de Nederlandse provincie Noord-Holland, in 't Gooi, mèt zoe'n 30.000 inwoeners. Bussum is hoofplaots en groetste plaots vaan de gemeinte. Oonder de woenkern Bussum vèlt ouch e deil vaan de naobersjap Crailo.
Dörpsfuncties
[bewirk | brón bewèrke]De mieste inwoeners zien forense die in Hilversum of Amsterdam wèrke. De televisiestudio's, die vreuger in Bussum gevesteg waore, zien allaank nao 't Mediapark in Hilversum verhuis. In de plaots stoon drei middelbaar sjaole, die door lierlinge tot boete 't Gooi bezoch weure. Wijer ligk Kamp Crailo, e militair exercitieterrein, in 't Bussums boetegebeed.
Aongeziech
[bewirk | brón bewèrke]Bussum heet zie dörps aongeziech bekans gans verlore; 't is gooddeils e villadörp. E belangriek monumint is de neogotische Vituskèrk in 't dörpscentrum oet 1884, nao 'n oontwerp vaan Pierre Cuypers. Westelek vaan 't centrum ligk Het Spieghel, 'ne villawiek dee tösse oongeveer 1870 en 1940 is oontstande en tot de ajdste in zien soort huurt. Oostelek daovaan vint me 't Brediuskwartier, e tuindörp mèt ouch hoezer veur rieker lui. Allebei de wieke zien intösse besjermp dörpsgeziech.[1] Te zuie ligk de nao-oorlogse wiek Bussum-Zuid.
In 't noorde slut de bebouwing direk aon op Naarden, in 't zuie evels neet direk op Hilversum. Dao vint me 't heigebeed De Franse Kamp.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]'t Gooi, wat hoeg ligk en bij 'n euverstruiming neet oonder water löp, is ein vaan de ajdste bewoende gebeje vaan Nederland. De vreug historie vaan Bussum liekent sterk op die vaan Hilversum. De plaots, boevaan de naom te verklaore vèlt es bos-heim, is roond 't jaor 1000 oontstande. 't Belaankriekste middel vaan bestoon waor de sjaophawwerij, umtot d'n erme groond neet te väöl akkerbouw permeteert. Later weurt Bussum belaankrieker es textielcentrum (spinne en weve). Aonvenkelek is de plaots bezit vaan Naarden; later in de middeliewe weurt 't dörp zelfstendeg.
In 1874 kump de spoorlijn vaan Amsterdam nao Hilversum veerdeg. Bussum, wat mèt Naarden 'n statie deilt, kump noe oet zien isolemint, en väöl rieke Amsterdammers vestege ziech in dees rustieke umgeving. Heidoor greujt 't dörp snel. Behave de welgestèlde vestege ziech hei ouch väöl kunstenere, in de ierste plaots sjrievers. Frederik van Eeden riechde hei de kolonie Walden op, en mèt-tachtegers Herman Gorter en Willem Kloos kaome ouch in Bussum woene. In d'n Ierste Wereldoorlog naom Bussum mie es 1000 Belzje vlöchtelinge op. Vaanaof 1951 voonte hei de televisie-oetzendinge plaots, die intösse nao Hilversum verplaots zien (zuug bove). Roond 2010 woort Bussum, mèt aander gemeintes vaan 't Gooi en de directe umgeving, betrokke bij diverse fusieplanne. Oetindelek is gekoze veur 'n fusie mèt Naarden en Muiden. Bussum is de gemeinte nao inwoeners gans goon dominere; nao 'n klein aonpassing kóste de raod en 't colleesj in 't Bussums raodhoes vergadere.