Bergen op Zoom

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Bergen op Zoom (in 't Bels is de sjrijfwijs: Bergen-op-Zoom gebrukelik, Braobants: Berge) is 'n stad en gemeinte in westelek Noord-Braobant. De gemeinte had op 31 miert 2015 66.269 inwoeners (828 inw/km²) en besleit 93,13 km². Binne de gemeinte ligke nog 't dörp Halsteren en de buurtsjappe, Lepelstraat en De Kladde en inkel gehöchte.

Stadsfuncties

De stad vörmp same mèt Roosendaal e twieling-verzörgingscentrum veur de regio, dewijl Bergen op Zoom zelf ouch veur Zieland vaan belaank is; veural Tholen is op dees stad geriech. Bergen op Zoom heet 'n umvangriek industriegebeed wat vaan 't Sjelde-Rienkenaal tösse Antwerpe en Rotterdam ligk.

Stadsbild

Vaan Bergen op Zoom zien aw glorie is nog relatief väöl bewaord gebleve. Vaan de aw mör is de Gevangenpoort nog euver. Bekind is ouch 't steidelek kestiel de Markiezenhof, en de St.-Geertrudiskèrk mèt d'n torie, dee (wie ouch de Zwolse en Deventerse torie) de Peperbus geneump weurt.

Historie

Tot 1287 maakde Bergen op Zoom deil oet vaan de hierlekheid Breda; vaanaof dat jaor góng Bergen op Zoom wijer es centrum vaan 'n eige hierlekheid. Roond deen tied moot de plaots ouch stadrechte höbbe. Wienie is neet bekind: de akte moot tijdens 'ne brand in 't stadsarchief in 1397 verlore gegaange zien. Later woort de hierlekheid tot markiezaat. De stad oontwikkelde eerdewerk en lake-industrie; mèt de lèste beconcurreerde me de Vlaomse stei.

Tijens d'n Tachtegjaoregen oorlog woort de stad versjèllende kiere vereuverd, meh bleef oeteindelek in han vaan de opstand, ouch al door mechteg vestewerke vaan Menno van Coehoorn. In 1747, bij de Franse successieoorlog, vereuverde de Franse de stad, die daonao tot 1814 in Franse han bleef en garnizoensstad waor.