Alpenakkelej
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
d'n Alpenakkelej of alpeklokkes (Aquilegia alpina) is 'n euverblievendje plantj oete ranonkelfemielje (Ranunculaceae) die veural is te vinjen inne subalpien en alpien zaon vanne wèstelike Alpen enne naordelike Apenniene.
d'n Alpenakkelej greutj veurnamelik op vöchtige plaatsen op kalksteinbaom, wie graaslenj, lichte bus en dwergstroekvegetaasje inne subalpien en alpein zaon vanne hoeagberg toet op 2.600 m huuegdje.
d'n Alpenakkelej is 'n euverblievendje, kroedechtige plantj, mit 'nen toet 70 cm lange, behaordje bloomsstengel mit 1 toet 5 blome. De gróndjblajer zeen gesteeldj, dóbbeldrietalig, ónbehaordj, in verhajing klein, mit 'nen ónregelmaesig gekarteldje blaadrandj. De versprèdj-stäöndje stengelblajer zeen klènder.
De blome zeen knakkendj toet hangendj, opvallendj groeat, toet 9 cm in doorsnit en viefdeilig. Zowaal de oetgesprèdje kelchblajer es de inne midde gebunjeldje kroeanblajer zeen helblaw-gekluuerdj. De kroeanblajer dragen anen toep e diek, haokvörmig spaor. De taalrieke maeldräöj zeen felgael-gekluuerdj en zeen korter es de kroeanblajer.
De plantj bleutj van julie toet augustus.
Dees plantjesaort kump veural veur inne wèstelike Alpe. 't Verbreijingsgebied reik vanne Zieë-alpe toetaan Veuralberg. Boetedet kump dees saort onna veur inne naordelike Apenniene.
Es standjplaats gelje vöchtige en kalkhajendje bäöm op 'n huuegdje van tösse de 1.200 en 2.600 m baove zieëspegel. Meistes greutj d'n alpenakkelej in dwergstroekhei (veural bergroeaze (Rosa pendulina) en loos greunen-aelsbestenj (Alnus alnobetula).