Naar inhoud springen

Alfa Romeo

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Oeals. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.



Alfa Romeo Automobili S.p.A. is ein Italiaans automerk mit ein sjportief imago. Naeve sjportieve gezinsauto's sjtuitj 't merk ouch bekindj om zien legendarisje sjportwages. Alfa Romeo boewtj jaorliks ongeveer 150.000 wages en is daomit 't grotste Italiaanse automerk nao mooderbedrief FIAT.

't huidige Alfa Romeo is in 1910 ontsjtange oet SAID, de Italiaanse vestiging van 't Franse automerk Darracq. 't bedrief kreeg eers de naam ALFA, Anonima Lombarda Fabbrica Automobili, toet 't waerdje euvergenomme door Nicola Romeo.

Gesjiedenis

[bewirk | brón bewèrke]

De beginjaore

[bewirk | brón bewèrke]

In 1906 waerdje de Società Anonima Italiana Darracq (SAID) in Italië opgerich door de Fransoos Alexandre Darracq. Darracq dach det de Italiaanse automert, die op det moment nog in'ne kienjersjoon sjtong in vergelieking mit Duitslandj en Frankriek, riep waas veur zien aajer en klein modelle. SAID waerdje door hem gesjtartj es ongerdeil van de besjtaonde Franse autofabriek Darracq.

Hoewaal zien gedachte de Italiaanse mert te verovere mit de aajer en kleiner modelle vanoet 't perspectief van'ne econoom sjlum waas, waas Darracq neet succesvol mit SAID. Zien eerste twee modelle veur de Italiaanse mert waare motorisch te zjwak veur de op det moment sjlechte en sjteil Italiaanse waeg. SAID koa neet concurrere mit de wages die in Italië geïmporteerdj waerdje.

Ondanks 't naderendje enj veur SAID waas Darracq neet bereid baeter modelle door te sjloeze nao zien Italiaanse bedrief. In 1909 waerdje Darraq oetgekoch door de bedriefsleider van'ne Italiaanse vestiging, Ugo Stella. Deze huurdje Giuseppe Merosi in om nuuj modelle te ontwikkele die ech gesjiktj zoewe zeen veur de Italiaanse mert. De associatie mit de sjlechte modelle van Darracq waerdje verbraoke door vanaaf 24 juni 1910 eine nuuje naam veur de ongernumming in te veure, Anonima Lombarda Fabbrica Automobili, kortweg ALFA. De eerste echte Alfa waas de 24 HP, mit 4084 cc, veer cilinders en 42 pk. Dit waas veer keer de krach van 't grotste Darracqmodel, dat hae mos vervange.

Eerste Waereldoorlog

[bewirk | brón bewèrke]

Rondj 1916, tiedes de Eerste Waereldoorlog, verkoch 't letste Darracqfamilielid mit Alfa-aandeile zien aandeile aan'ne bank. Deze wis ze door te verkoupe aan eine pomp- en compressorfabrikantj, Nicola Romeo. Romeo waas succesvol mit 't fabricere veur de oorlogsindusjtrie en haaj nuuj fabrieksruumtje neudig. Hae waas, es mienboewkundige, geine leefhöbber van automobiele. Romeo koch veur zien doel de euverige aandeilhaajers van Alfa helemaol oet en kreeg zo 't complete bedrief in henj. Hae begos de fabrieke te gebroeke om tractors, vleegtuugmotors en sjpaormaterieel te fabricere. Wiejväöl d'r ouch gefabriceerdj waerdje, auto's roldje d'r neet meer van'ne bandj gedoerendje de oorlogsjaore. Tiedes dees jaore numpdje Romeo de ongernumming zellefs nao zichzellef.

't Interbellum

[bewirk | brón bewèrke]
Alfa Romeo 8C 2900 van Scuderia Ferrari

Nao de oorlog in 1918 sjtordje de oorlogsindusjtrie in. Nicola Romeo waas eine gooje ongernummer en zoog de kans om toen auto's te gaon producere. De ongernumming waerdje opnuuj hernumpdj. De naam Romeo veur de wages zoew weinig beteikene boete de mienboewwaereld, wo Nicola Romeo toet de oorlog succesvol in waas. Nicola wol waal nog sjteeds ziene naam verbonje zeen mit 't bedrief en wol neet geweun de veuroorlogse naam ALFA gebroeke. 't Compromis waas "Alfa Romeo".

Om 't nuuj merk bekindjheid te gaeve begos Alfa Romeo deil te numme aan diverse races die in Italië waerdje gehaaje, en ze wiste hiej de neudige successe mit te booke en ouch naamsbekindjheid op te boewe. De verkoupe sjteege gesjtaag. Rondj 1925 waerdje Merosi es technische baas opgevolgdj door Vittorio Jano. Jano verleet veur zien aansjtelling 't raceteam van FIAT. In daee tied waas Enzo Ferrari de baas van 't raceteam van Alfa Romeo (nao ouch väöl races veur Alfa Romeo te höbbe gereeje) en Ferrari waas d'rveur verantjwaordelik Jano zover te kriege FIAT te verlaote om veur Alfa Romeo te komme werke. Jano construeerdje metein de legendariesje P2, eine auto dae zeve jaor lang de Grand Prix-motor racing zoew dominere. In 1932 waerdje de P2 opgevolgdj door de Tipo B, eine waage dae gedoerendje twee jaor iddere Grand Prix won wo aan hae deilnoom. In 1933 dreigdje Alfa Romeo failliet te gaon, maar de Italiaanse regering brach redding en 't IRI (Instituut voor Industriële Wederopbouw) waerdje eigenaer van 't bedrief. Metein trok Alfa Romeo zich trök oet alle competities en 't race mit Alfa's waerdje euvergelaote aan Scuderia Ferrari. Tiedes de tweede helf van'ne jaore '30 geitj 't Alfa Romeo veur de windj, en in 1938 weurdj Alfa Corse opgerich om de controle euver de racedivisie weer nao Alfa Romeo zellef te bringe.

Tweede Waereldoorlog

[bewirk | brón bewèrke]

Door Italiës deilname aan'ne Tweede Waereldoorlog ontsjtonge d'r veur Alfa Romeo allerlei organisatoriesje probleme. De beveurraojing waerdje sjteeds moeilikker en waerdje de fabrieke tot drie keer toe gebombardeerdj, in 1940, 1943 en 1944. 't letste bombardement leidje toet ein complete sjtopzetting van'ne productie in Portello.

Nao de oorlog

[bewirk | brón bewèrke]
De 159-formule 1-wage womit Fangio in 1951 de waereldtitel won.
Alfa Romeo Tipo 159

In 1945 waerdje de werkzaamheeje weer op klein sjaol hervatj, mit de productie van sjeepsmotors, vleegtuugmotors en zellefs modern elektrische kaoktoesjtelle. De autoproductie kwaam ouch op gang, om te beginne mit de 6C 2500- en later ouch de Tipo 158-Grand Prix-wages, die in 1950 waerdje doorontwikkeldj toet de Tipo 159's mit inkele uuterlikke wieziginge en gronjig gemoderniseerdje en krachtiger motors. Alfa Romeo haaj inmiddels 't oorlogstrauma achter zich gelaote. Naodet de productie weer compleet op peil waas, sjpeelde de ongernumming ouch mit sjtraotmodelle weer ein rol van beteikenis, onger meer mit ein reeks speciaal creaties op basis van'ne 6C 2500, mit koetswerke van Pininfarina en Carrozzeria Touring.

1950 waas veur Alfa Romeo 't jaor van'ne omzjwej, zowaal op industrieel es op sjportief gebied. In'ne jaore vieftig lag Alfa Romeo zich toe op modelle die in grote series geboewdj koste waere. De ongernumming haaj twee doelsjtellinge: 't opsjtarte van'neloupendje bandj-productie en 't haole van sjportieve successe mit op hoog prestaties geboewdje sjtandaardproducte. De Alfa Romeo 1900 waerdje de eerste Alfa Romeo dae compleet op'pe loupendje bandj waas geproduceerdj. 1950 waas ouch 't eerste jaor van'ne formule 1, en Alfa Romeo domineerdje de eerste twee jaor. Mit Giuseppe Farina en Juan Manuel Fangio waerdje twee keer de waereldtitel gewonne.

De mert verangerde, en Alfa Romeo sjtapdje oet de formule 1 om zich meer te richte op productiewages. In 1954 leverdje dit de Giulietta op. In die jaore ontwikkeldje zich eine trend dae zich nog lang in de jaore daonao zoew doorzitte: de saamewerking tösse de eige ontwikkelingsafdeiling en extern carrosseriesjtieliste zowie Bertone, Zagato en Pininfarina. In 1960 waerdje begos mit de boew van ein nuuj fabriek in Arese, die drie jaor later waerdje geaopendj. De eerste auto dae dao waerdje geproduceerdj waas de Giulia, wovan d'r meer es ein miljoen exemplare in versjillendje versies waerdje geboewdj. In 1964 waerdje Autodelta opgerich onger leiding van Carlo Chiti. De ongernumming heel zich veurnamelik bezig mit 't ontwikkele van racewages op basis van sjtandaard productiemodelle. In 1970 werkdje Autodelta saame mit McLaren en leverdje aan 't raceteam de drieliter-V8-motors die in'ne formule 1 waerdje gebroektj. 1970 waas ouch 't jaor van'ne Montreal, Bertone's druimauto veur de Waereldtentoonsjtelling in Canada, dae oeteindelik ouch in productie zoew gaon.

De jaore zevetig waare ein periode van ups en downs veur Alfa Romeo. Managementsprobleme waerdje aafgewisseldj mit sjportief successe. De periode waerdje bepaoldj door de economisch-financieel situasie van'ne ongernumming, die neet compleet kos voldoon aan'ne vraog van'ne mert en ouch väöl las ongervonj van'ne energiecrisis.

FIAT-tiedperk

[bewirk | brón bewèrke]

In 1986 verkoch 't euverheidsbedrief Finmeccanica Alfa Romeo aan'ne FIAT-groep, die 't saame mit Lancia in ein nuuj ongernumming saame voegdje, Alfa Lancia S.p.A. genumpdj, die 't jaor daorop operationeel waerdje.

De lancering van'ne Alfa 156 in september 1997 vormdje ein sjleutelmoment in'ne herpositionering van Alfa Romeo op'pe Europese mert. De Alfa 156 waerdje verkaoze toet Auto van 't Jaor 1998; 't waas de eerste keer det Alfa Romeo deze prestigieuze pries won. In 2001 waerdje de Alfa 147 ouch oetgeroope toet Auto van 't Jaor.

In 2005 koch de FIAT-groep 't merk Maserati van Ferrari. De Alfa Lancia S.p.A. waerdje opgeheve en Maserati waerdje aan Alfa Romeo toegevoeg. 't Duo waerdje "Polo Sportivo" genumpdj. De merke deile motors, ongersjtelle en versjnellingsbek, en in sommige gevalle ouch verdeilers.

Op 1 februari 2007 waerdje de FIAT-groep weer hervormdj en waerdje Alfa Romeo, Maserati, Lancia en FIAT ongergebrach in apaarte ongernumminge. Veur Alfa Romeo kreeg die ongernumming de naam Alfa Romeo Automobili SpA. De versjillenjde ongernumminge blieve waal allemaol helemaol in henj van Fiat Group Automobiles SpA.

't Merk kintj ein grote groep leefhöbbers die "Alfiste" waere genumpdj. Volges dees Alfiste symboliseertj Alfa Romeo ein aantal waerdes die toet de verbeelding sjpraeke: ein sjportief hert (cuore sportivo in 't Italiaans), ein fraai motorgeluid, karakter, elegante vorme en Italiaanse flair. Toch kamptj Alfa Romeo sins de Alfasud mit 't imago det 't auto's aaflevertj die minder betroewbaar zoewe zeen.

Badge op eine 8C oet 1938

't Alfa Romeo-logo waerdje in 1910 ontworpe door Romano Cattaneo toen dae de opdrach kreeg ein logo te ontwerpe voor het nuuje Milanese automerk. 't Logo is opgeboewdj oet twee Milanese symbole: rechs de sjlang van 't gesjlach van'ne Visconti's op eine lichblauwe achtergrondj ('t idee hiejveur waas afkomstig van eine jonge teikenaer oet de ontwikkelingsaafdeiling van Alfa dae in'ne Piazza Castello in Turijn op ein tram wachdje wiej zien ouch veel op'pe sjlang op'pe Filaretetore) en links 't rooje kruuts op eine witte achtergrondj, ontleend aan 't kruuts det de Milanees Giovanni da Rho tiedes de kruutstochte es eerste op'pe sjtadsmoere van Jeruzalem plaatsdje. Oorsjpronkelik waerdje allebei de symbole omsjlaote door eine donkerblauwe cirkel mit de wäörd "ALFA" (baove aan) en "Milano" (onger aan). Nao de euvername van 't bedrief door Nicola Romeo in 1915 waerdje "Romeo" toegevoeg aan 't logo. Naodet de Alfa Romeo P2 't eerste waereldkampioensjap veur auto's haaj gewonne waerdje 't logo omringk mit eine gouje lauwerkrans. Wie in 1971 de Alfa Romeo Alfasud neet in Milaan maar in Pomigliano d'Arco biej Napels waerdje geproduceerdj, verdween Milano oet 't logo.

Autosjport

[bewirk | brón bewèrke]

Alfa Romeo is zeer succesvol gewaes in versjillendje takke van'ne autosjport. 't Merk bookdje euverwinninge in ongermeer:

Hie naeve is Alfa Romeo uuterst succesvol in toerwage kampioensjappe, zowie de FIA WTCC en DTM.

Quadrifoglio

[bewirk | brón bewèrke]

In 1923 gebroekdje Ugo Sivocci tiedes de Targa Florio op twee kenj van ziene racewagen de aafbeelding van ein klaeverke veer, quadrifoglio in 't Italiaans, om hem gelök te bringe tiedes de race, de quadrifoglio is toet vandaag typisch veur de racewages van Alfa Romeo.

Alfa Romeo GTA

[bewirk | brón bewèrke]

De typeaanduujing Alfa Romeo GTA weurdj sinds 1965 gebroektj veur de sjportiefste versies. GTA is ein aafkorting van Gran Turismo Allegerita (Italiaans veur lichter).

Huidige modelle

[bewirk | brón bewèrke]

Alfa Romeo veurdje in 2007 de volgendje modelle:

Aaj modelle

[bewirk | brón bewèrke]
Productiewagens Competitiewagens
Alfa 24 HP oet 1910
1910

1910 24 HP
1910 12 HP
1911 15 HP
1913 40-60 HP
1914 20-30 HP

1911 15 HP Corsa
1913 40-60 HP Corsa
1914 Grand Prix

1920

1920 G1
1921 G2
1922 RL
1923 RM
1927 6C 1500
1929 6C 1750

1922 RL Super Sport
1923 RL Targa Florio
1923 P1
1924 P2
1928 6C 1500 MMS
1929 6C 1750 Super Sport

1930

1931 8C 2300
1933 6C 1900
1934 6C 2300
1935 8C 2900
1939 6C 2500

1931 Tipo A
1931 8C 2300 Monza
1932 Tipo B (P3)
1935 Bimotore
1935 8C 35
1935 8C 2900A
1936 12C 36
1937 12C 37
1937 6C 2300B Mille Miglia
1937 8C 2900B Mille Miglia
1938 308
1938 312
1938 316
1938 158
1939 6C 2500 Super Sport Corsa

8C 2300 Monza oet 1931
8C 2900 oet 1938
1940

1948 6C 2500 Competizione

1950

1950 1900
1951 Matta
1952 Alfa Romeo Disco Volante
1954 Giulietta
1958 2000

1951 159

159 oet 1951
1960

1962 2600
1962 Giulia
1965 Gran Sport Quattroruote
1966 Spider Duetto
1967 33 Stradale
1967 1750

1960 Giulietta SZ
1963 Giulia TZ
1965 GTA
1965 Tipo 33
1968 33/2
1969 33/3

1970

1970 Montreal
1971 2000
1972 Alfasud
1972 Alfetta
1979 Alfa 6

1972 33/4
1973 33TT12
1976 33SC12
1979 177
1979 179

Montreal oet 1970
1980

1983 33
1984 Arna
1984 90
1985 75
1987 164
1989 SZ/RZ

1982 182

1990

1992 155
1994 145
1994 146
1995 GTV/Spider
1997 156
1998 166

156 oet 1997
2000

2005 Crosswagon

Toekomstige modelle

[bewirk | brón bewèrke]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Alfa_Romeo&oldid=457351"