Zösse
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Zössers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Zösse is e dörp in Belsj Limburg. Vruger woor 't mèt Zèche en Boolder ein gemeinte (Zèche-Zösse-Boolder), nou is 't e stök van de gemeinte Riems. In Zösse kalle ze Zössers, 'n Limburgs dialek.
Zösse is bekind dwör de melgergrotte (De berg) en de sjappeljóngs (champignons). Meh spetig genoeg aok dwör de raamp van de Rozebörg, in Zèche, op 23 december 1958, bo 18 lui zie doodbljève wei de berg is eegevalle. Allewijl jadde gein blök mee oet de berg gehold en aok gein sjappeljongs mee gekweek in de berg. Väöl huis zie natuurlik gemaok van melger. De kèrk oak. Sint-Genoveva is de patroonheilige. De kèrk is gebouwd in 1850 en gröter gemok in 1926. Zösse grens behalve on Zèche en Boolder, aok on Jökkelum, on Vroenhove, bo ze aok Moontenaoke tjège zegge, on Kan en on de Waolse kaant on Èmel en Eumes (Eben-Emael). Do wone een klejn doezend lui. Oetbrejje en bowwe is heel lang e probleem gewès, want e groot stök van 't dörp is wöl: dao lik berg oonder. Nouw is de berg oonder de huis opgeveld. 't Dörp is een typisch dreug-Haspengouws dörp: 'ne geslwöte kern, mèt dao roond veld(vruger häöf met fräötbeim). In 't dörp vins de nog versjejje vierkaantswinninge. Heel bekind in de umtrèk is Zössekèrmis, op de lèste zondig van Ogustus en dat vier daog laank tot 's Goensdis. 's Moendis is het haonhawwe. Dan jöt 'ne gepikde haon dood opgehange, mèt de kop no oonder dwör een kerp. De ongetrouwde mètskes moete da, met 'ne doek vjör hun aoge, mèt 'ne botte saobel, probère de kop aof te hawwe. 's Djinsdis is het kneendjasse. De manslui moete da, aok mèt 'ne doek vjör hun aoge, mèt 'ne djasvljègel, probère 'ne bloempot in de groond kapot te hawwe. Op goensdig jöt de kèrmis begraove mèt vuurwerk. Vruger haost de aok cramignons wei in väöl dörpe in d'n umtrèk, aok in de Waole en in Hollands Limburg , meh dat du ze nou alein nog bie de doruze. Toch bleve noch väöl lui van weed en brèd no Zössekermis kwömme.
Vereiniginge
[bewirk | brón bewèrke]Het vereinigingslaeve bestèt surtout oet de twee mezieker: de harmonie Broederband of de Fritse en de harmonie Vreug in Deug of de Doruze. Ilke echte gebwöre Zössener is ofwaol Frits ofwaol Dorus. Mèt Zössekermis hèt ilk meziek z'n ège program, haonhawwe, kneendjasse en vuurwerk.
Gebwöre
[bewirk | brón bewèrke]In Zösse gebwöre:
- Trudo Jans, bisjop en missionaris in China en do van kaant gemaok in 1929
- Bertho Bosch, ex-profvoetballer.