Wieringen
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Wieringen is 'n veurmaolege gemeinte en e veurmaolig eiland in de Nederlandse provincie Noord-Holland, gans in 't noordweste vaan dees provincie, mèt (1 augustus 2006) 8716 inwoeners en 'n oppervlak vaan 212,50 km2 (daovaan 185,73 km2 water). 't Veurmaoleg eiland umvat de dörper Hippolytushoef, Den Oever, Oosterland en Stroe. Te noorde vaan Wieringen ligk de Waddezie, ten weste 't IJsselmeer. Vaanaof de wespunt vaan 't eiland, bij 't dörp Den Oever, begint d'n Aofsleetdiek, dee nao Friesland löp en 't IJsselmeer vaan de Waddezie sjeit.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]De naom "Wieringen" is aofgeleid vaan de gouw Wiron, dee in de middeliewe oongeveer 't modern Wieringen en de Wieringermeer besloog. Dizze naom is weer te verklaore oet 't Aajdfries wîr, wat hoeger gelege land beteikent. In de tiende iew waor Wieringen e bastion vaan de Vikinge, die vaan hei-oet de Nederlan plunderde - 'ne zèlversjat dee me in 1996 voont getuig dao nog vaan. Roond 1200 raakde 't gebeed vaan 't vasteland geïsoleerd en begós 't 'n eiland te weure. In 1284 woort Wieringen door de Hollenders vereuverd, die 't vaanaof 1299 bij 't gewes Wesfriesland indeilde.
Tot 1924 bleef Wieringen 'n eiland; in dat jaor kaom d'n dam vaan de Kop vaan Noord-Holland nao Wieringen veerdeg. In de jaore daonao kaom mèt d'n aonlag vaan de Wieringermeerpolder (1930) en d'n Aofsleetdiek (1932) hielemaol 'n ind aon 't eilandbestoon. Sins inkel jaore gief 't planne um roond 't eiland e kunsmatig meer aon te lègke, veur natuur- en recreatiedoele. In 2012 góng Wieringen op in de nui gemeinte Hollands Kroon.