Mónkkepke

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Heëlesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

E mónkkepke is e maske oet textiel, pepeervezel of non-woven polypropyleen dat d'r mónk en de naas bedek en functioneert es e soat lóffilter. Mónkkepkes kanne eemoalig weëde gebroek of weëde hergebroek. Mieëtses weëd óngersjeed gemaak tussje medische en neet-medische mónkkepkes. Die versjille zuut me normaal neet direk, wiewaal 't vuur medische maske ummer sjtreng norme guëf. Bei correk gebroek besjerme dees kepkes beëter teëge infectiekrenkes es neet-medische. Wienieë 'ne zörgverlener zo'n kepke druëg, is d'r patiënt besjermd teëge micro-organisme die weëde oetgebloaze durch d'r zörgverlener. Angesjum besjermt 't kepke d'r arts teëge bloodsjpatte en zoeë bevordert 't gebroek van mónkkepkes óch de hygiëne.

Mónkkepkes woeëde vuur 't ieësj groeëtsjalig igezat teëge de Sjpaanse Griep in 1918. Ieësjte sjtudies noa de effectiviteet van mónkkepkes woeëde gedoa in 1878, mar pas rónk 1918 woar sjproake van wetesjappelike consensus. Mónkmaskes zint evvel neet nui. In de ieëwe doavuur, wie d'r Zjwarte Doeëd regelmieësig hel um zich heer greep, droge pesdoktesj döks e maske dat 't ganse gezich bedekde en oetzoog wie 'ne sjnavel.

Tiedes de coronapandemie van 2020 goof 't in vöal leng op g'n welt 'n mónkkepkesplich.

De maskes weëde óch gedrage vuur te vuurkómme dat me te vöal sjtub of fiensjtub inoamt.