Bekiek brón van Voelender

{{dialek|Voelendesj}}
{{gemeinteNL|
| naam = Voelender (Voerendaal)
| vaan = [[Plaetje:Voerendaal vlag.svg|120px|Vaan van Voelender]]
| waope = [[Plaetje:Voerendaal wapen.svg|100px|Sjild van Voelender]]
| locatie = [[Plaetje:Map - NL - Municipality code 0986 (2009).svg|280px|Gemeinte Voelender]]
| provincie = [[Nederlands Limburg|Limburg]]
| hoofplaats = Voelender
| lies = Liest van börgemeisters van Voelender
| börgemeister = [[Wil Houben]] <small>([[VVD]])</small>
| km2 = 31,55
| water = 0,01
| inwoeners = 12.408<small>(31-1-2022)</small>
| deechde = 394
}}
'''Voelender''' (''Voerendaal'' op z'ch Hollesj) is 'n [[dörp|plaats]] en 'n [[gemeinte|gemingde]] in 't [[Nederlands Limburg|Limburgs]] [[Heuvelland]]. Op 31 [[januari]] [[2022]] woonde hie 12.408 luuj. 't Oppervlak is 31,42 km². 
D'r naam Voelender geit truk nao ''dal aan de Voer''. ''Voer'' zou dan de ouw benaming zin van [[Hoonsbaek]], 'n ziebaek van de [[Gelaenbaek]].<ref>[https://www.etymologiebank.nl/trefwoord/voerendaal Etymologiebank - "Voerendaal"]</ref>
'n Ander hypothese zaet, dat d'r naam is aafgeleid van ''Furenthela'', 'n [[Romeinse tied|Romeinse]] nederzètting, woeëvan o.a. de opgraving van [[Villa Rustica]] getuug.

==Dörper en gehuchte in de gemeinte==
[[Image:VoelenderKirk.jpg|thumb|right|270px|Kèrk van Voelender]]
[[Dörp]]er en [[gehuch]]te en hun [[buurtsjap]]pe:
* [[Gen Berg]] ([[Ubachsberg]])
** [[Koalmet]] ([[Colmont]])
** [[Frómmerig]] ([[Fromberg]])
** [[Mingesjborg]] ([[Mingersborg]])
**  [[Windjhage]] huuëre bie G'n Berg.
* [[Klumme]] ([[Klimmen]])
** [['t Breer]] ([[Barrier]])
** [[Krawbich]] ([[Craubeek]])
** [[Dolberg]]
** [[De Koële]] ([[Koulen]])
** [[De Uëverhieëk]] ([[Overheek]])
** [[Gerieësjbrich]] ([[Retersbeek]])
** [[Termaar (Klumme)|Termaar]]
** [[Geweustrao]] ([[Weustenrade]]) 
** [[Termoorsj]], [[D'r Moeësj]], ([[Termoors]])
* [[Kunder]] ([[Kunrade]])
* [[Ranzel]] ([[Ransdaal]])
** [[Opsjuuëmer]] ([[Opscheumer]])
**[[Luuëbesj]] ([[Lubosch]])
* [[Voelender]] ([[Voerendaal]])

==Bezeenswaerdig==
In 't centrum van Voelender sjteit de [[Sint Laurentius]][[kèrk (geboew)|kèrk]], woeëvan de historie truk geit tot [[1049]], wie ze ingewieëd woert doer [[Paus]] [[Leo IX]]. In 1840 is 't geboew groeëtendeils vernuujd in [[Waterstaatssjtiel]], óntworpe door architec [[Dumoulin]]. In [[1916]] woerte dweersjsjeep en koeër toegevoog (architec [[Jan Stuyt]]). Ze is opgetrokke in [[kundersjtein]].

==Land van kesjtiële en kesjtieëlboerderieë==
Rónd Voelender bevingk zich e groeët aantal [[kesjtiel|kesjtieële]] en typisch Zuud-Limburgse [[carréboerderie]]je.
* [[kesjtieël Pöt]] (Puth) aan de [[Hoonsbaek]]
* [[Kesjtièl Haren|kesjtieël Haeren]] aan de [[Hoonsbaek]]
* [[Kesjtieël Ter Viere]] (Rivieren) aan de [[Gerieësjbrich|Riètersjbaek]]
* [['t Huuske]] in [[Gerieësjbrich]] (Retersbeek)
* [[kesjtieël Cortenbach]] aan de [[Hoonsbaek|Cortenbach-baek]]
* 't [[Hoonshoes]] aan de Hoonsbaek (Hoenshuis)
* [[Ten Hove]] aan de Hoonsbaek
* [[Sjteinenis]] (Stenenis)
* [[Veurderhaof]] in [[Krawbich]]
* [[Windjhagerhaof]] (Windhagerhof)
* [[Euversj Voelender]] (Overst Voerendaal)
* [[Kruushaof]]
* [[Haof Lindelauf]]
* [[de Dael]]
* [[de Bokhaof]] in [[Krawbich]]
* [[de Sophiahaof]] in [[Gerieësjbrich]]
* [[de Carishaof]] in [[Gerieësjbrich]]
* [[Kaufshaof]]
* [[Haof Kaardemich]] of Kademig (Kaardenbeek) bie [[Krawbich]]

==Dörpsvereiniginge==
* Carnavalsvereëniging ''de Naate''
* Carnavalsvereëniging de Kaatboere

==Externe link==
*[http://www.voerendaal.nl/ Gemeinte Voelender]

==Referenties==
<references/>
{{GemeinteVoelender}}
{{Sjabloon:GemeintesNL-Limburg}}

[[Kategorie:Gemeintes in Nederlands Limburg]]
[[Categorie:Dörper in Nederlands Limburg]]
[[Kategorie:Voelender|*]]