Verdraag vaan Lissabon
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Verdraag vaan Lissabon is e verdraag vaan de Europese Unie, geteikend in Lissabon op 13 december 2007. 't Is in ziene groond gei op ziechzelf staond verdraag: 't veranderde 't functionere vaan de Unie via 'n serie amendeminte op 't Verdraag vaan Roeme en Verdraag vaan Mestreech. 't Maakde de EU 'n machtegere mer ouch democratischere en transperantere organisatie. De geconsolideerde versies vaan dees documinte vörme de wètteleke basis veur de Europese Unie. Nao ratificatie door alle 27 EU-lidstaote trejde 't verdraag in wèrking op 1 december 2009.
Volgens de preambule waor 't doel “'t door 't Verdraag vaan Amsterdam en 't Verdraag vaan Nice op gaank gebrachte perces aof te kriege door de wèrkzaamheid en de democratische legitimiteit vaan de Unie te versterke en häör optrejjes samehangender te make. De belaankriekste wijzeginge die beslote laoge in 't Verdraag vaan Lissabon betroffe de aofsjaffing vaan de Europese paolstructuur, 't touwgenome belaank vaan 't stumme via gekwalificeerde mierderhede in de Europese Raod, 'ne groetere rol vaan 't Europees Parlemint (Europese börgers krege daodoor mie polletieke mach in EU-beleid) en de introductie vaan 'ne Veurzitter vaan de Europese Raod en 'nen Hoege vertegewoordeger vaan de Unie veur boetelandse affaires en veilegheidsbeleid. Ouch 't Charter vaan de groondrechte vaan de Europese Unie woort rechskrachteg. Aander, ierder aofgesproke gedeiltes vaan de Unie, woorte geherdefinieerd in dit verdraag, wie d'n Europesen interne merret.
't Verdraag vervóng de Europese Constitutie die in 2005 door de Franse en Nederlandse kezers waor verworpe, allewel de versjèlle tösse de constitutie en dit verdraag veural uterlek waore. Volgens de Britse dinktank Open Europe zouw 96% vaan de teks geliek zien aon de constitutie. Valéry Giscard d'Estaing neumde de wijzeginge “cosmetisch”.
Tiedlijn
[bewirk | brón bewèrke]| 1948 | 1952 | 1958 | 1967 | 1987 | 1993 | 1999 | 2003 | 2009 | 2011 | |
| Verdraag vaan Breusel | Verdrage vaan Paries | Verdraag vaan Roeme | Fusieverdraag | Europese Ak | Verdraag vaan Mestreech | Verdraag vaan Amsterdam | Verdraag vaan Nice | Verdraag vaan Lissabon | ||
| Europese Gemeinsjap veur Kole en Staol (EGKS) | ||||||||||
| Europese Gemeinsjap veur Atoomenergie (EURATOM) | ||||||||||
| Europese Economische Gemeinsjap (EEG) | → P Ä Ö L → |
Europese Gemeinsjap (EG) | Europese Unie (EU) | |||||||
| ↑Europees Gemeinsjappe↑ | Zjustitie en Binnenlands Affaires (ZBZ) | |||||||||
| Politiëel en zjustitiëel samewèrking in straofzake (PZSS) | ||||||||||
| Europees Polletiek Samewèrking (EPS) | Gemeinsjappelek boeteland- en veilegheidpolletiek (GBVP) | |||||||||
| Wes-Europese Unie (WEU) | ||||||||||