Sjpitsberge
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Sjpitsberge | |||
| |||
Basisgegaevens | |||
Officieel taal | Noors | ||
Huidsjtad | Longyearbyen | ||
Sjtaotsvörm | overzees territorium van Noorwege | ||
Sjtaotshoof | gouverneur Sven Ole Fagernæs | ||
[[{{{titelhoofregering}}}]] | {{{naomhoofregering}}} | ||
[[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
[[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
[[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
Religie | {{{religie}}} | ||
Opperflaakde – % water |
62.049 km² -% | ||
Inwoeners – Deechde: |
2756 0,04/km² | ||
Biekómmende gegaeves | |||
Munteinheid | Noorse kroen (NOK )
| ||
Tiedzaone | UTC +1 | ||
Nationale fiesdaag | 14 augustus | ||
Vouksleed | Ja, vi elsker dette landet | ||
Web | Code | Tel. | .no | NOR | +47 |
- Dit artikel geit euver de eilengróp. Zuuch Sjpitsberge (eiland) veur 't eiland wat 'n oonderdeil is vaan dees gróp.
S(j)pitsberge (Noors Svalbard, wat kawwe kös beteikent) is 'n eilengróp (archipel) in de Noordeleke Ieszie, zoe'n 565 km ten noorde vaan Noorwege, dee oet drei groetere en mierdere klein eilen besteit. De drei groetste eilen zien Spitsberge, Nordaustlandet en Edgeøya. Kleiner eilen zien Barentszeiland (Barentsøya), Prins Karls Forland, Amsterdam en Moffen. Ouch de zuideleker gelege eilen, zoe-es Bereneiland (Bjørnøya) en Hopen hure (bestuurlek) bij de eilengróp. De geografische ligking is tösse 71°-81° NB en 10°-35° OL. 't Oppervlaak is ca. 63.000 km², boevaan 60% bedèk is met gletsjers. Op de ganse archipel woene, aafhenkelek vaan 't sezoen, 3000 tot 4000 luij, boevaan oongeveer de hèllef in de hoofstad Longyearbyen. Ten ooste vaan Spitsberge ligk de Rössische eilengróp Frans Jozefland.
Zoe'n 70% vaan de inwoeners is Noors, de res is Russisch, Oekraïens en Pools. De officieel taol is Noors, mer in de Russische nederzèttinge weurt Russisch gesproke. Vreuger waor Russenorsk, 'n pidgintaol, de lingua franca vaan de gaanse Barentszie-regio.
De naom Spitsberge is gegeve door den Hollender Willem Barentsz in 1596, wie heer oonderweeg waor nao Nova Zembla, op zeuk nao 'n noordeleke route nao Oos-Azië. Barentsz is ouch de naomgever vaan de plaots Barentszburg, de twiede nederzètting op de eilen. Aander bewoende nederzèttinge zien Sveagruva (210 inw.) en Ny-Ålesund (40 inw.). Daoneve zien d'r nog een aontal Noorse weerstations en een aontal verlaote plaotse wie Smeerenburg, Pyramiden en Grumant. De Hollenders hadde 'n traonkokerij in Smeerenburg tot 1660.
In 1920 woort in 't Spitsberge-verdraag vasgelag tot de eilen oonder Noors towziech kaome. Mer 't land steit wel op ziechzelf, de belastinge zien aanders geregeld es in Noorwege en 't geld oet Spitsberge, mót ouch dao weer oetgegeve weure. (D'r weurt gein belasting geheve op beveurbeeld draank, zoetot de preis 'n stök lieger zien es in Noorwege). Aon 't hoof steit de goeverneur (sysselmann), dee door de euverheid aongestèld weurt. Heer zetelt in de hoofstad Longyearbyen.
Noorwege regiert neet allein meh euver gebede in de buurt vaan de Noordpool mer ouch Antarctica, wie beveurbeeld Bouvet.
Lies van aafhenkelike gebejer in Europa |
---|
Akrotiri en Dhekelia¹ · Ålandj · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Eilandj Man · Sjpitsberge |
1. Dit landj lik gedeiltelik of gans in Azië meh weurt óm cultureel en historische raejes ouch bie Europa ingedeild. |