Sint-Matthiaskèrk (Mestreech)
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Sint-Matthiaskèrk (in Mestreech miestal de "Sint-Mattijs" geneump) is 'n kèrk in 't centrum vaan Mestreech. De aon d'n apostel Matthias gewijde kèrk ligk t'n noorde vaan de Merret op de grens vaan de Merret en de Boschstraot. De kèrk steit aon de rand vaan 't Boschstraotkerteer. Oersprunkelek ligk de kèrk boete d'n ierste stadsmoer dee zjus t'n zuie vaan de kèrk euver de Merret leep. Vaanaof de façaad (boe 'nen torie te zien is) liek de kèrk ingeslote te zien door gebouwe. Meh veurbij de façade steit de kèrk los.
Gebouw
[bewirk | brón bewèrke]De kèrk besteit oet 'nen westorie (daartienden iew - vieftienden iew), ei dreibeukeg basilicaol sjeep (veertienden iew - zestienden iew) en e koer mèt sacristie (vieftienden iew). D'n ölleger is vaan J. Binvignat oet 1808. 't Gief klokke vaan 'nen anonieme geter oet 1671, 'n klok vaan H. Petit oet 1785 en twie modern klokke oet 1966.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]De ierste vermelling vaan de kèrk kump oet 1298, meh d'n ierste stein vaan de gotische kèrk woort gelag in 1351 in 't gebeed tösse de ierste en twiede stadsmoer. De kèrk waor de daarde parochiekèrk vaan Mestreech. De kèrk moos neet mèt de bèste matteriaole geboewd zien want in 1479 moos de kèrk gróndeg herstèlt weure. Me maakde vaan de situatie gebruuk um de kèrk ouch wijer oet te breie umtot 't inwoeneraontal vaan 't Boschstraotkerteer greujde. De kèrk waor zoe vernuit tot de prins-bissjop vaan Luik Jan vaan Horne de kèrk opnui inzegende. De lakewevers die geconcentreerd waore in 't Boschstraotkerteer höbbe 't groetste deil vaan de bouw betaold. De stad zelf heet ouch mètbetaolt mèt de bouw, dat kin me nog zien in de pilare vaan de kèrk boe-in 't stadswaope te zien is.
In 1521 euverstruimpde de Maos en stoont de kèrk oonder water. Wie 't water weg waor bleek tot de graver waore ingevalle en gebroke. Wie in 1566 de beelderstörm oetbraok woort ouch de Sint-Matthijs neet gespaord. De Spanjaore zatte de prottestante de kèrk oet, meh in 1576 veroverde de prottestante de kèrk trögk. De hertog vaan Parma veroverde in 1579 Mestreech en joog de prottestante weer de kèrk oet. Wie in 1632 tijdens Tachtigjaorigen Oorlog Frederik Hendrik Mestreech veroverde woort de Sint-Mattijs oetindelek aongeweze es prottestantse kèrk. De parochiaone gónge nao de Sint-Catharinakapel aon de euverkaant vaan de straot. D'n torie kraog in 1769 de koepel dee heer noe nog heet.
De Franse veroverde in 1794 Mestreech en de Sint-Mattijs woort garnizoensbekkerij en maggezijn. In 1803 moch de kèrk opnui es kèrk dene, es katholieke dees kier. De kèrk heet raome vaan Charles Eyck (1960) en ei beeld vaan Jan van Steffeswert (vieftienden iew).
Trivia
[bewirk | brón bewèrke]Volges de legende is de kèrk door de lakewevers bie-ein gesjeld. In de lakehal die op de Merret stoont mós me 'n boete betaole wienie me sjelde. Sjijns sjelde de lakewevers zoe väöl tot me dao 'n gaanse kèrk mèt heet kinne bouwe.