Panninger Linie
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Panninger Linie is de isoglosse die de grens tösse de beginclusters sl, sm, sn, sp en st einerzijds en de palato-alveolare sjl, sjm, sjn, sjp en sjt aanderzijds aongief. De lijn löp um 't dörp Panninge, boevaan ze häöre naom daan ouch heet. Zie verdeilt Nederlands Limburg in twie stökker. Venlo, Wiert en Mestreech höbbe d'n Hollandse oetspraok, Remun, Zittert, Heerle en Kerkraoj d'n Duitse. Mofert vormp 'n enclave boe me de vörm zoonder de palatalisatie gebruuk.
Bij Venlo en Mestreech is evels get vreemps aon de hand: de grens löp dao dweers door de gemeinte en de agglomeratie. Tegele en Hier ligke naomelek wel in 't sj- gebeed. In Mestreech kint me de lèste decennia 'n geleideleke verplaotsing vaan de Panninger Linie nao 't weste zien: sjijns weurt in dees stad mie en mie sjlech veur slech gezag.
Oetzóndering
[bewirk | brón bewèrke]'t Groatste gedeilte van Miede- en Zuud-Limburg vèlt binne de Panninger Linie. De Panninger Linie vörmp euver 't algemein genómme de taalgrens tösje 't Wes-Limburgs en 't Oas-Limburgs. In Miede-Limburg lièt ziech èvvel in 'n zone tösje Brach en Roostere mèt oastelik daovan de plaatse Ech, Mofert en Postert 'n oetzondering zeen. Hie deit ziech 't typisch kènmerk van de sjt-, sjl-, sjn-, sjm-, sjp-, zjw- neet veur.
Vanaf Zöstere en wiejer nao 't zuje huèrsj se waal wir deze dialekkarakteristiek. Hie vörmp de Maas en 't Julianakanaal de wesgrens van de isoglosse. In Nederlands Limburg ten zuje van Zöstere allein twiè sjmaal westelike sjtroke en daobie nog, ein in Mestreech (inclusief Moelinge, Borghare en Ittere) en ein bie Stein (mèt Meers). Taalkundig gezeen huère dees sjmaal gebiede langs de Maas miè bie 't oaste van Belsj-Limburg.
s-sj
[bewirk | brón bewèrke]Veurbeelde:
- (Sl) slek en sjlek; slang en sjlang.
- (Sm) smal en sjmaal
- (Sn) snie en sjniè
- (Sp) speul en sjpel
- (St) stief-sjtief; straot en sjtraot.
zw-zj
[bewirk | brón bewèrke]Bij de zw gebäört ouch zoe get. Veurbeelde: zwaam-zjwaam; zwumme-zjwumme; zwere-zjwere; zweit-zjweit; zwegel-zjwaegel en zwaas-zjwaasj. De isoglos heivaan löp evel neet geliek mèt de Panninger Linie.