Noam Chomsky
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Avram Noam Chomsky (Philadelphia (Pennsylvania), 7 dieëtsember 1928) is 'nen Amerikaanse spraokkóndige, filosoof, mediakritieker, politisch-activis en anarchistischen dinker. Chomsky is emeritus hoeaglieërer inne spraokkónde aan 't Massachusetts Institute of Technology. Es gróndjlègker vanne generatieve spraokkónde is hae d'n invloodriekste spraokweitesjapper vannen twintjigsten ieëf. Nao 'n ieëder gróndjvèsting vanne structuralistische spraokkónde door Ferdinand de Saussure al ane begin vannen twintjigsten ieëf, dominere Chomsky zien theorieje de spraokkónde vanaaf róndj 1964. Wijer is heer ouch bekind um zien filosofie en, specifiek, zien polletieke filosofie
De kern van Chomsky zien spraokkónde is de hypothees vanne universeel grammair: 'n aangebaore spraokvermeuge det alle luuj deilen en det de euvereinkómste tösse miensjelike spraoke verklaortj. Chomsky zien spraokkónde is rationalistisch (in taengestèlling toet empiristisch). Zien inzichte mèndje d'n doeadsteek veure behaviouristische spraokkónde en 'ne stimulans veure cognitieweitesjappe. In 't verlingdje vanne generatieve grammair óntwikkeldje d'r de Chomsky-hiërarchie, 'n väöl-gebroekdje classificatie van formeel spraoke mit informaticatoepassinge.
Daonaeve steitj Chomsky bekèndj es 'ne politisch-activis. Hae sjreef kritische beuk euvere Amerikaanse boetelandjse politiek enne rol van ideologie en media in westerse samelaevinge. Chomsky besjoewtj zichzelf es 'n Libertarische socialis en in väöl opzichten es anarchis en anarchosyndicalis.