Nicosia
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Nicosia is de hoofstad en de groetste stad vaan Cyprus, dao neve is 't ouch de hoofplaots vaan 't distrik Nicosia. Officieel ligk de stad gaans in de officieel erkènde Cypriotische Rippebliek, evels ligk ze in praktiek mer veur de haaf in dees rippebliek en veur de aander haaf in de Noord-Cypriotische Rippebliek, die evels door niemes, behaave Turkije weurt erkènd. Zojt me Noord-Cyprus mètterdaod erkènne, daan zouw Nicosia sinds 1990 (veur de val vaan de DDR en daomèt Oes-Berlien) de lètste stad vaan Europa zien die op de grens van twie len ligk.
Demografie
[bewirk | brón bewèrke]Volges de census vaan 2012 heet Nicosia 276.140 inwoeners. 't Is evels neet zeker of heibij neet allein 't zuie (Griekstaoleg Nicosia, of Λευκωσία, Levkosía) weurt mètgetèld, mer ouch 't noorde (Törkstaoleg Nicosia, of Lefkoşa, spreek oet Lefkosja) weurt mèt getèld. Me sjat dat allewijl de mieste lui woene in Lefkoşa, dewijl veur 'n lang tied Levkosía betaomde bis 't deil boe de mieste lui hojde. Dit evels veural umtot 't oppervlaak vaan 't Levkosía groeter is. De stad heet te make mèt 'n opvallende krimp, vergeliekenterend mèt tegeuvergestèlde vaan aander Europees len boe nog ummertouw in de demografie geld tot de lui mie nao de hoofstad trèkke es nao 't plattelaand. In Cyprus is 't evels 't geval tot de wèrkeloesheid roontelum Nicosia hendeg groet is, dewijl de kös vaan 't eiland 'n greujende ikkonomie had, bis 2013, wie de gaans Cypriotische ikkonomie begos stèl te staon vaanwege de Europese crisis. In 2005 had Nicosia (ouch hei is 't duuster of Lefkoşa weurt mètgetèld) nog 305.000 inwoeners.
Geografie
[bewirk | brón bewèrke]Zoen 310.355 veerkante kilometer betaomt ziech bis de gaanse stad, heivaan is 239.277 Levkosía en 71.078 Lefkoşa.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]Nicosia besleit 'n gaans belaangriek deil vaan de historie vaan Cyprus, dit oonder aandere door de opslitsing vaan Cyprus in 1974. Hei woort hendeg väöl gevochte in 't centrum vaan Nicosia. Dat evels noe eigenlek neet ech es centrum functionierd, aongezeen dao zjus de grens ligk vaan 't noorde en zuie. De grèns löp dweers, vaan oos nao wes, door de stad. Die grens weurt ouch wel de Greun Lijn geneump. De aw, roond, ummäörde binnestad is zoe good es excak door twieje gesplits. Opvallend is tot op dit momint de binnestad veur Levkosía mer e gedeilte besleit vaan de stad, 't gief väöl modern wieke d'r um heer. In Lefkoşa is d'r evels allein later, in de Jaore 80 'n industrieel gebeed bijgekomme. Dit heet niks mèt de greuj vaan de bevolking te make (in tegedeil: in noorde hoje mie lui), mer mèt toerisme, dat 't zoegood es neet gief in Lefkoşa en hendeg väöl gief in Levkosía. Heidoor is de binnestad vaan 't zuie 'n touristische trèkplijster gewore en zien de aander Cypriote gaon woene in nui wieke d'r um heer. In 't noorde is, door 't tekort aon tourisme, ederein in de binnestad blieve woene; hei zien de häörprijze neet umhoeg gegaange. Groet kritiek in beij "Cyprusse" waor tot 't gein universiteit goof. De Noord-Cypriote voolte ziech gedwonge nao Törkije te gaon um te studere, dewijl veur de Zuid-Cypriote dat veur de middeklasse veural Griekeland woort en veur de hoegere klasse ummertouw dèkser Londe, Kölle, Hamburg, mer ouch Mestreech. In 1988 besloot 't noorde 'n Ingelstaolege universiteit te beginne in Lefkoşa. Es reactie heiop begos Levkosía in 1989 mèt de bouw vaan 'n eige Ingelstaolge Universiteit. In 2008 zien de relaties tösse Lefkoşa en Levkosía innegszins bekeuld. Noe kin me weer vrij door Noord- en Zuid-Nicosia laope.