Neugenuiger

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De neugenuiger of (baek)prik (Lampetra planeri), in väöl dialekten owwel aangeduudj es bloodzuger, is 'ne zeldjzame vès dae inheims is inne Benelux. 't Is e paolingechtig bieës det toet 17,5 cm lank kan waere. 'ne Neugenuiger wuuert neet ajer es 6 jaore. Ómdet d'r 'n zeldjzaam, besjurmdje saort is maag me-n 'm neet vangen oete baek.

In Nederlandjs Limbörg kump de neugenuiger ónger anger veur inne Vloetbaek bie Mofert, mer ouch inne Helderbaek.

De vès blief zie gans laeve lang inne zelvendje baekloup zitte. Veure ieëste drie toet zès jaor lang laef t'r innen toterbaom es 'ne blinje larf en in 't vreug veurjaor verangertj t'r in e volwassen exemplaar. Hiebie krieg t'r ouge, vinnen en geslechsorgane. Apaart is det t'r den ouch zie maag- en dermstèlsel verluus en dus oetsjèdj mit foeragere. Stroumopwers trèk t'r nao de pejplaatsen en zeuk t'r zich 'ne paarder. De pejplaatse waere geboedj inne grindjbaom; ze maken 'n gleuf inne baom door stènkes te versjuve. De grindj wuuert ieës zuvergemaak en den zètte de vruiwkes dao häör eikes aaf. De menkes gaon d'reuverhaer hangen en zètten häör zaodgood aaf. 'ne Pejsleuf kan waere gebroek door mieëdere neugenuigers. E paar daag nao 't pejje störf de vès.