Navelsjtare
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Navelsjtare (Grieks: omphaloskepsis) is 'ne historische meditatietechniek, in sommige opzichte te vergelieke mèt yoga.
In d'r 13de ieëw oontstóng in 't gebied van 't vreuger Oost-Romeins Riek de gebeds- en medidatiebewaeging van 't Hesychasme, die in d'r 14de ieëw töt 'n theologische controverse zów leide. Èng van de gebroekde manere va baeje van die bewaeging besjtóng oet 't navelsjtare terwiel me e gebed oetsjprook. Vólges de Hesychastische navelsjtaarders zówwe zie tiedens hun meditatie 't Taborleech zieë, de Gòddeleke energie.
D'r belangrieke navelsjtaarder Gregorius Palamas beriekde tiedens twieë synodes in 1341 en in 1351 de erkènning van de bewaeging dör de Grieks-Orthodoxie. Dit veroorzaakte 'n heftige controverse, oeëóp Barlaam va Calabrië es groeëtste taegesjtender van de navelsjtaarderiej nao Italië vertrók en toetraoj töt de Rooms Katholieke Kèrk. Later waoért e bisjop. Barlaam en zieng vólgelinge waoërte in 1351 dör de Grieks-Orthodoxe Kerk geëxcommuniceerd.
De Barlaamiete krege in hön afwiezing van 't navelsjtare sjteun van de scholastiek in 't algemèng en Thomas van Aquino in 't bezoonder. Èng van de twistpeunte waor dat Palamas en zieng navelsjtaarders wèrkelek bewaerde in direct contact mèt God te sjtoeë. 't "Zieë va God" waoërt daonaeve aafhankelek gemakd van d'r richtige meditatietechniek, 'n sjtelling die de betekenis va genade marginaliseert.
De discussie roond de navelstaarderiej waoërt in 't weste en dör de scholastiek es ketteriej bezieë. 't Zów teväöl óp d'r geleuvige persoon èges gericht zieë en te wènnig óp Christus. 't Gèft parallelle mèt mieë recaente New Age-versjiensele va zelfverwerkeleking.