Morfologie
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Morfologie of vörmlièr ies in de taalkunde 'n weitesjap die sjtudie maak van de vörmprincipes die de sjtructuur van weurd bepale en die de correspondentie tösje vörm en beteikenis van bepaalde taalelemente lièt zeen. Veurbeelde zint: aafleijinge, samesjtèllinge, flexies en buiginge van weurd.
'n Morfeem ies 't kleinste onderdeil van e woord mèt 'n ondersjeiende beteikenis of 'n grammaticaal vörmelement. 'n Morfeem dat zelfsjtendig kènt veurkómme, 't zgn. vrie morfeem, ies meistal ouch e woord. bv.book. Gebónge morfeme zint bieveurbeeld alle veur - en achtervoogsels, wie 't Limburgse diminutiefsuffix -(s)ke, en de oetgeng van alle werkweurd. De morfologie besjudeert veural de gelede morfeme.
Morfosyntaxis
[bewirk | brón bewèrke]'t Ónderdeil van de taalweitesjap dat de sjtructuur van woordgroepe of zinne besjtudeert hèt syntaxis. Morfologie en syntaxis zint twiè tamelik verbónge deilgebede van de taalkunde, doordat in de morfologie mèt gebónge morfeme woordparadigma's, die in de syntaxis 'n hièl belangrieke rol sjpele, gevörmp were. 'n Veurbeeld in 't Limburgs ies de conjugatie van loupe:
- iech/ich loup, doe/diech/dich löp-s, hae/heer löp(-t), etc.
Loup en löp zint combinaties van 'n sjtam en 'n nulmorfeem; zuug ouch de Limburgse grammair.
Morfofonologie
[bewirk | brón bewèrke]De morfofonologie is 't deilgebeed van de morfologie wat de fonologische eigesjappe van morfeme besjtudeert, bieveurbeeld klankalternanties ofwaal allomorfe.