Meule van Otten
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Gelaens. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Meule van Otten is gelaege aan 'ne meuletak van de Gäöl in 't Limburgse dörp Wielder, gemeinte Gulpe-Wittem. 't Is ein van de wènnige watermeules in Nederland mèt 'n döbbel waterraad.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]De gesjiedenis van de meule geit trök pès 1275, toen ze geboewd is es 'n banmeule van de heërlikheid Wielder. De eësjte sjriftelike vermèlding is aevel van 'ne clerus oet 1420. Ein raekening veur 't hersjtèl van de meule door de toenmalige Heër van Wielder, Gerard Scheiffart van Merode, maak melding van 't jaor 1485. Van awtshaer waas dees watermeule 'n kaore- en aoliemeule. 't Hujige meulegeboew en 't biebeheuërende woonhoes datere, zoa-es de moerankesj aangaeve, oet 1776. In dat jaor woorte de besjtaonde geboewe gans verboewd en woort d'r teves 'n boerderie en 'n broewerie of panhoes biegeboewd. Eigenaere van 't complex ware in daen tied de heëre van de vrieje rieksheërlikheid Wielder. ’t Woonhoes mèt de meule, boerderie en broewerie woorte door hun verpach. Biej de aafsjaffing van 't Ancien Régime eindj achtieënde eëuw, kaome kesjteël Wielder, de meule, de boerderie en de broewerie in hènj van Guillaume Eugene de Massen. In 1871 woort de broewerie aafzunjerlik verkoch aan de broewer Frederik Edmond Brand; dit waas 't begin van de Brand’s broewerie die oetgreujde tot ein van de bekèndste beerbroewerieje in Limburg.
Verval en wederopboew
[bewirk | brón bewèrke]In de jaore dertig van de twintigste eëuw raakde de meulenaersweuning zjwaor besjadig door 'ne extreem hoage watersjtand van de Gäöl, veroarzaak door 'ne raegerieke wèntjer. De meule raakde hienao in verval en 't hersjtèl zouw pas in 1961 plaatsjvènje. Kesjteël, meule en boerderie bleve pès 1949 't eigedóm van de naozate van de femilie Massen. De meule en boerderie woorte verkoch aan de femilie Otten, saer wirt de meule "Meule van Otten" geneump. Otten begoosj te experimentere mèt 't opwèkke van electriciteit door middel van waterkrach en hae sjlaagde d'r zelfs in óm de boerderie mèt de door de meule opgewekde sjtroam van electriciteit te veurzeen. In 1981 woort nao 'n ómvangrieke restauratie gesjtart mèt 'n proof óm de meule es kleinsjalige electriciteitscentrale in te sjakele. De meule levert gemiddeld 18 kWh, wovan ein deil wirt gebroek veur 't complex en ein anger deil kent waere geleverd aan 't electriciteitsnèt. Dit project waas 'n proefproject veur kleinsjalige energieopwèkking dat door de PLEM woort gesubsidieerd.
Allewiel zint de sjtèl en sjure ómgeboewd tot vakantieappartemente.