Naar inhoud springen

Meierij vaan Den Bosch

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


De historische Meierij vaan Den Bosch binne 't Hertogdóm Braobant en later de Rippubliek.
De huiege regio Meierij. De Braobantse Kempe weure dao neet mie touw gerekend.

De Meierij vaan Den Bosch, dèks kort-eweg de Meierij geneump, is 'n regio in 't ooste vaan de Nederlandse provincie Noord-Braobant.

Oontstoon en historie

[bewirk | brón bewèrke]

Iewelaank had 't huieg Noord-Braobant, en e stök aonpaolend gebeed in 't huieg Belsj, oonder de gouw Toxandrië gevalle. Tege d'n èlfden iew verzwaakde 't gezag vaan d'n Duitse keizer hei evels en kraoge lokaol edele de mach. In d'n twelfden en daartienden iew kaom 't gebeed oonder d'n hertog vaan Braobant, dee 't gebeed in drei meierije verdeilde. De meierije woorte bestuurd door 'ne meier, 'ne neet-èrfeleken titel dee me mèt baljuw of ruwaard kin vergelieke. De drei meierije woort verneump nao hun hoofplaotse: Tiene, Leuve en Den Bosch. De lèste stad waor speciaol veur de hertogeleke mach in deen oethook vaan zie domein gestiech.

De Meierij waor verdeild in veer kertere: Oisterwijk, Kempeland (hoofplaots Oirschot, later Indhove), Pieëlland (hoofplaots Sint-Oedenrode, later Helmond) en Maosland (hoofplaost Oss). 't Land van Kuuk hoort neet bij de Meierij, zoe wieneg wie Luyksgestel en aander enclaves die neet oonder Braobant vele. Lommel, allewijl deil vaan Belsj Limburg, waor wel Braobants en ouch deil vaan de Meierij.

Nao de instèlling vaan Staots-Braobant woort de Meierij behawwe; de functie vaan meier woort evels vervaange door die vaan hoegsjout ('sjoutemeier').

Allewijl versteit me oonder de Meierij veural nog 't noordelek deil vaan de Meierij. 't Kempeland weurt es apaarte streek verstande. In de Meierij (mèt oetzundering vaan Den Bosch zelf) sprik me Meierijs, e Braobants dialek wat ziech oonder mie kinmerk door zien karakteristieke verkorting en frequinte dobbel oontkinninge.

In 2011 definieerde de provincie officieel 't begrip Meierij (zuug oonderste keertsje heineve). In 2017 oontstoont hei de fusiegemeinte Meierijstad.