LZ127 "Graf Zeppelin"
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Graf Zeppelin waas 'ne groeate zeppelin, gebroek in 't begin van de 20e eeuw, dae genömp waas nao Graaf Ferdinand von Zeppelin, de óntwikkeleer van de zeppelin.
t Meis gebroekdje luchsjeep in de gesjiedenis.
Inleijing
[bewirk | brón bewèrke]De LZ-127 "Graf Zeppelin" waerde genömp nao Graaf Ferdinand von Zeppelin, de Duitse óntwikkeleer van dees groeate luchsjeep. De LZ-127 is gemaak in 't bedrief van de graaf, meh dae waas zelf in 1917 euverleje. 't Sjeep waas 236,6 maeter lank, en had 'n volume van 105.000 m³. Wen d'r op 18 september 1928 ziene ieëste vlùch maakdje waas d'r de groeatste zeppelin dae oeaits geboewd waas.
Doel van de Graf Zeppelin
[bewirk | brón bewèrke]Oorspronkelik waas de LZ-127 bedoeld veur experimente en demonstraties, óm de waeg vriej te make veur regelmaotig zeppelinvervoer, meh hae verveurde ouch passagiers en pós óm de koste te dèkke. In oktoeaber 1928 reisdje 't sjip op ziene ieëste langeaafstandjsreis nao Lakehurst, New Jersey, wo de bemanning fieëstelik ónthaoldj waerde. De Graf Zeppelin bezóch later versjèllendje plaatse in Duitslandj, Italië, Palestina en Spanje. 'n Twieëde reis nao de VS waerde aafgebloaze in Frankriek door 'ne storing in de motore in mei 1929.
Róndj d'n aarde
[bewirk | brón bewèrke]In augustus 1929 vertróg de LZ 127 op 'ne toch róndj d'n aarde. De gruijendje populariteit van de 'reus van de lóch' zörgdje d'r veur det Zeppelins bedriefschef Hugo Eckener gein muijte had óm sponsore te vinje. Ein van dees sponsore waas de Amerikaanse persgigant William Randolph Hearst, dae vreug op de rönj te starte in Lakehurst. Van dao oet vloog de "Graf Zeppelin" nao Friedrichshafen, den nao Tokio, Los Angeles en trök nao Lakehurst. Nao 21 daag, 5 oer en 31 minuut kwoom de zeppelin aan. Inclusief de reis nao en trök van Friedrichshafen nao Lakehurst had de Zeppelin 49.618 kilomaeter aafgelag.
In 't volgendj jaor noom de "Graf Zeppelin" inkele reize róndj Europa, en nao 'ne succesvolle tour van Zuid-Amerika in mei 1930, waerde beslaote óm de ieeëste regelmaotige transatlantische lóchlien te äöpene. Óndanks 't begin van de Grote Depressie en concurrentie van de snellere vleegtuug transportieërdje de LZ 127 steeds mieë passagiers. De Zeppelin bereikdje in juli 1931 de Noordpool, waat ind'rtied 'ne druim van Zeppelin waas gewaes, dae d'r twintjig jaor ieëder door de oorlog neet had kinne oetveure.
Eckener wol 't succesvolle sjeep aanvùlle mit 'n twieëde, gliekaardig sjeep, meh de ramp mit de Britse R 101 in 1931 zörgdje d'r veur det 't Zeppelinbedrief de veiligheid van sjeep gevùldj mit waterstof opnuuj óngerzóch. Hiej op waerde d'r 'n lóchsjeep óntworpe, de LZ 129, det mit Helium gevùldj zou waere. Duitslandj kós echter door 't hanjelsembargo van de VS neet aan voldoende helium rake en 't sjeep, de Hindenburg, waerde nao extra veiligheidsaanpassinge oetèndjelik toch gevùldj mit waterstof.
Nao de Hindenburg ramp
[bewirk | brón bewèrke]Nao de ramp mit de Hindenburg waas 't geluif in de veiligheid van de zeppelins spectaculair gedaaldj en 't bedrief kós nag meh lestig aan klante kómme. 'ne Maondj nao de ramp waas de LZ 127 oet de vaort gehaoldj en waerde ómgevörmp toet 'n museum. 't Èndj van de Graf Zeppelin kwoom mit 't oetbraeke van de Twieëde Waereldoorlog. In mieërt 1940 besloot Hermann Göring óm de resterende zeppelins te slope en de aluminium deile waerde gebroek in de oorlogsindùstrie.