Kesjteël van Riêkelt
- Dit artikel is gesjreve in 't Gelaens. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Riêkelts, es te dit dialek sjpriks.
't Kesjteël van Riêkelt (Nederlands Rijckholt) is gelaege in 't gelieknamige dörpke Riêkelt, dat deil oetmaak van de Nederlands Limburgse gemeinte Èèsjde-Mergraote.
Besjrieving van 't kesjteël
[bewirk | brón bewèrke]De óntwikkeling van 't kesjteël ligk ten gróndjslaag aan de oet de middeleëuwe sjtammende veerkantje woontaore. Deze taore, dae in 1485 woort verwoes en direk daonao weer woort opgeboewd, haet moere van waal 2 maeter dik. De hoofvleugel sjtamt oet ’t eindj van de 17e eëuw en woort geboewd door de femielie de Bounam toen die in 1682 ’t kesjteël in bezit kroog. Aan weerszie van de hoofvleugel en de taore sjtaon haoks hie-op tweë vleugels veurzeen van ’n helmdaak geliek aan dat van de taore. In de lènkervleugel waas origineel ’n hoeskapel aanweëzig ter eëre van de Heilige Rombout. Dees kapel is veurzeen van prachtige sjtöcplefónge en femieliemonogramme van ’t echpaar de Bounam-de Moffarts die de vleugel leet boewe. Aan de achterzie van ’t kesjteël zint lènks van ’t hoofgeboew bie opgravinge in 1961 nog restante gevónje van 'ne vleugel mèt op ’t oeteindj hievan ’n kleiner täöreke.
Bie ’t kesjteël ligke nog ’n koetsjhoes en ’n jachhoes. 't Koetsjhoes is geboewd in ’t begin van de 18e eëuw en wirt allewiel gebruuk es party- en congrescentrum. ’t Riezige jachhoes is veerzeen van ’n kap in chaletsjtiel en is geboewd door de femielie Regout. Oarsjprunkelik hèj ’t complex ’n döbbele ómgrachting, taengewoordig is allein de ómgrachting van ’t kesjteël zelf nog aanwezig.
Gesjiedenis een beweuners
[bewirk | brón bewèrke]De gesjiedenis van ’t kesjteël is aanvankelik naw verbónje mèt de heërlikheid Riêkelt en de heëre van Grónsjveld. Philip en Winand van Grónsjveld ware in de 12e eëuw de eësjte die zich, naeve de titel heëre van Grónsjveld, ouch heëre van Riêkelt neumpde. ’t Waas dees femielie die in de 14e eëuw de groate veerkantje taore leet boewe es zetel veur de heërlikheid Riêkelt. In de 15e eëuw ging ’t bezit hievan euver nao Willem Van Vlodrop. Toen in 1568 de sjtried tösje de Sjpaanse keuning en Willem van Oranje losbrende, koos Willem Van Vlodrop, 'ne naokómmeling van de eësjte Willem Van Vlodrop, de zie van de prins wonao ’t kesjteël door de Sjpanjaarde in besjlaag woort genómme. In 1590 kreeg de femielie Van Vlodrop ’t weer trögk in hènj. In 1596 verkoch de femielie, die ouch al eigenaer waas van Leuth en Well, de heërlikheid Riêkelt aan Herman Van Lynden, baron van Reckheim (Raekem).
Van 1642 pès 1682 waas ’t kesjteël eigedom van de femielie Van Wyllich tot Winnendach. In 1682 kaom de heërlikheid Riêkelt in bezit van Jean Maximilliaan de Bounam. Hae boewde de hoofvleugel aan de taore. Ziene zoon, Jean Baptiste de Bounam, trouwde in 1701 mèt Marie-Barbera de Moffarts. Tweë jaor later volgde hae ziene vader op es heër van Riêkelt. ’t Echpaar de Bounam-de Moffarts woonde in ’t kesjteël en kreeg hie 11 kènjer. In de lènkervleugel bevènje zich de femieliemonogramme van Jean Baptiste de Bounam en zien vrouw. In 1735 woort hae opgevolg door ziene awste zoon Jean Maximilliaan de Bounam.
In 1795 ènjigde de feodale heërsjappie van de femielie de Bounam euver Riêkelt, toen de Franse de Zudelike Nederlande bènnevele en de heërlikheid woort opgeheve. De femielie de Bounam verkoch ’t kesjteël in 1832 aan Lambert Charles Ive Ame Poswick dae advocaat waas bie de Raod van Limburg. Daonao verwisselde ’t kesjteël nog diverse kieëre van eigenaer pès ’t echpaar Jean en Monique Colen ’t in bezit kreeg en in de 1980-er jaore ’n oetgebreide resteratie lete oetveure.
't Heje
[bewirk | brón bewèrke]In 1995 woort TV-presentator en producent Han van de Meer en zien vrouw Annette Heffels de nuuj eigenaere en vestigde zie hun bedrief in ’t kesjteël.
