Kalkove

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Kalkove de Putberg tösje Kunder en Benzerao (Benzenrade)

In kalkoves of sjachoves woort 't aafval wat euverbleef nao 't zaege en (be)kappe van natuursjtein (mergel, kundersjtein en ouch 't Gulpesj kriet) verbrend. 't Produk woort gebruuk es wietkalk (um te wiete en te sjildere), poeierkalk (veur op 't land) en es metsel- of plaosterkalk door de boer, sjilder, metselaer en sjtucadoor.

De Romeine maakde in hunnen tied (50-400 n. C.) in Zuud Limburg al gebruuk van kalkoves um poeierkalk te make en daomèt 't land te bemèste ('t zgn: mergele).

De meiste oves loge in Zuud Limburg in de buurt van de grotte of groeves, woa ouch de sjtein woort gewónne. 't Kalkbrenne gebeurde tot 1965. (Veurmalige) Kalkbrennerieje liegke in Krawbich ('t auvermennekeslaok), Kunder, Benzerao, Valkeberg, Sjin op Geul, Wielder, Bemele, Zumpelveld en Sub. De kalkbrennerie ónder aan de Sjaasberg bie Valkeberg woort ‘auverbergske’ geneump. 'n Auvermenneke (aardmannetje) ies 'ne kebouter dae in de berg woont.