Jan Campert
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Jan Remco Theodoor Campert (Spijkenisse, 15 augustus 1902 - Neuengamme, 12 jannewarie 1943) waor 'ne Nederlandsen diechter en sjriever. Heer is veural bekind vaan 't verzètsgediech "De achttien dooden" en es de pa vaan Remco Campert.
Biografie
[bewirk | brón bewèrke]Campert woort gebore in Spijkenisse (provincie Zuid-Holland) es keend vaan 'nen hoesdokter. Heer deeg vaan 1915 tot 1918 de dreijaorege HBS in Vlissingen en góng daonao aon 't werk es baankbedeende. In 1922 publiceerde heer zienen iersten diechbundel, Refereinen. In 't daogeleks leve verdeende heer vaanaof 1927 de kos es journalis, veural bij lokaol en regionaol blaajer in Den Haag en umgeving. Later verhuisde heer nao Amsterdam en góng heer dao veur de gezèt wèrke.
In 1928 trojde heer mèt de actries Joekie Broedelet, mèt wee heer 'ne zoon (Remco) zouw kriege. 't Paar leet ziech in 1932 sjeie. Daonao waor heer 'nen tied oongetrouwd same mèt Willy Corsari. Mèt häör sjreef heer nog aon twie detectiveromans mèt. Ouch daonao wèrkde heer nog es prozaïs. Vaan 1936 tot 1939 waor heer getrouwd mèt diechteres Clara Eggink. Zij kraoge same gein kinder.
Nao de bezètting góng Campert in 't verzèt. Dao sjreef heer verzètspoëzie, wie de Sonnetten voor Cynara (boe-oonder 't bekind "Rebel, mijn hart, gekerkerd en geknecht") en "De achttien dooden". Dat lèste gediech vertèlt, vaanoet 't perspectief vaan 'ne gevaangene in de ierste persoen, 't verhaol van de vieftien leie vaan de Geuzegróp en drei communistische Fibberwariestakers op de Waalsdorpervlakte op 13 miert 1941. ('t Is e misverstand tot Campert zelf eine vaan hun waor en 't gediech in zien cel sjreef.)
Neve zie diechwerk deeg Campert ouch actief mèt aon 't verzèt. Op 21 juli 1942 woort heer in Baarle-Nassau gearresteerd wie heer 'ne joed euver de grens nao 't Belsj perbeerde te smokkele. Heer woort gevaangegezat in Breda en daonao in diverse concentratiekaampe geïnterneerd: achterein in Haaren, Amersfoort, Buchenwald en Neuengamme. Volgens 't officieel rapport is heer dao op 12 jannewarie 1943 aon boorsvleesoontsteking gestorve; de kaw die in dee winter heersde en 'ne breef aon zien moojer boe heer vreug um werm kleier make dat verhaol neet oonwoersjijnelek.
Werk
[bewirk | brón bewèrke]Poëzie
[bewirk | brón bewèrke]- 1922 Refereinen (mèt Henne Scholte)
- 1925 Verzen
- 1927 De bron
- 1928 Het verliefde lied en andere verzen
- 1936 Verwilderd landschap
- 1941 Huis en herberg
- 1942 Sonnetten voor Cynara (sonnèt "Rebel, mijn hart" in 1945 aon d'n daarden drök touwgeveug)
- 1943 De achttien dooden (inkele rijmprint)
- 1944 Vier jaar ... Verzen (mèt aandere, postuum)
- 1947 Verzamelde gedichten, 1922-1943 (postuum)
Verhaolend proza
[bewirk | brón bewèrke]- 1932 Het Chineesche mysterie (detective, mèt Ben van Eysselsteijn)
- 1933 Klokslag twaalf (detective, mèt Willy Corsari)
- 1934 Die in het donker... (roman)
- 1935 Wier (roman, ca. 1955 en 1974 heroetgegeve oonder d'n titel Kerend getij)
- 1940 Drie novellen, Bokeweekgesjenk: "Deez' kleine hand" (de aander novelle zien vaan Egbert Eewijck en M. Vasalis).
- 1941 Slordig beheer (roman)
Essays
[bewirk | brón bewèrke]- 1929 Willem Kloos 1859-6 mei-1929. Willem Kloos en wij. Een teruggang? (mèt Alfred Haighton en Khouw Bian Tie)
- 1934 Tien jaar vaste bespeler van den Koninklijken Schouwburg, Den Haag
- 1940 Vijf jaren zomerzegels 1935-1939
Bron
[bewirk | brón bewèrke]Dit artikel baseert ziech op 't corresponderend Nederlandstaoleg artikel, en wel in dees versie.